Πρόσφατα «πέσαμε από τα σύννεφα» με τις καταγγελίες για σεξουαλικές παρενοχλήσεις στον χώρο του αθλητισμού. Ακολούθησαν καταγγελίες για τον χώρο του θεάτρου. Τελευταία, η ελληνική κοινωνία ασχολείται με τις καταγγελίες για την αστυνομική βία στους δρόμους. Όλα αυτά, εν μέσω πανδημίας με συνεχόμενα lockdowns για πάνω από έναν χρόνο και μία οικονομική και κοινωνική ωρολογιακή βόμβα να κάνει όλο και πιο έντονα «τικ» και «τακ».
Ο καθένας επιλέγει τον τρόπο που θα δει τα πράγματα. Εμείς επιλέγουμε τον θεοδωρακικό τρόπο. Ένα τρόπο που μας έχει μάθει να διακρίνουμε σε βάθος την αιτία του προβλήματος και όχι να γουρλώνουμε τα μάτια στις επιφανειακές αποτυπώσεις. Αυτόν τον τρόπο τον αφήνουμε στα ΜΜΕ.
Τι κοινό έχει λοιπόν ο θιασάρχης, με τον αθλητικό παράγοντα και τον ΜΑΤζατζή; Κάπου εδώ ξετυλίγεται το εξουσιαστικό ζήτημα. Ο Μίκης Θεοδωράκης από την πρώτη στιγμή της κοινωνικής του δράσης, βρέθηκε μπρος στο εξουσιαστικό ζήτημα. Από το χαστούκι στον Ιταλό στρατιώτη στη κατοχική Τρίπολη, έως τη κριτική στη Σοβιετική Ένωση και τις καταγγελίες του για το καλλιτεχνικό σύστημα Star System. Διότι, συνειδητοποίησε πως όλα είναι ζήτημα διαχείρισης της εξουσίας. Μία εξουσία που ποτέ δεν διεκδίκησε: «Αν η Σπίθα γίνει κάποτε εξουσία, εγώ θα βρεθώ απέναντι», δήλωνε σαν ηγέτης του Κινήματος Ανεξάρτητων Πολιτών-Σπίθα. Αλλά αυτό είναι άλλο θέμα.
Το ζήτημα της εξουσίας είναι αυτό που ταλανίζει τον Άνθρωπο απαρχής του πολιτισμού μας. Όταν ο άνθρωπος βρεθεί σε θέση ισχύος δείχνει το πραγματικό του πρόσωπο. Είτε πρόκειται για πατέρα, για δάσκαλο, διευθυντή, θιασάρχη, πρόεδρο, ΜΑΤατζή ή πλανητάρχη. Στα πιο τρανταχτά ιστορικά παραδείγματα, το ζήτημα της εξουσίας δεν μπόρεσε να διαχειριστεί και το ΚΚΣΕ (Κομμουνιστικό Κόμμα Σοβιετικής Ένωσης) στον υπαρκτό σοσιαλισμό και σε αυτό οφείλεται κατά πολύ η κατάρρευσή του, από την στιγμή που –πάντα κατά τον Μίκη Θεοδωράκη- καταργείται ο κανόνας της διαλεκτικής που διέπει και κάθε πτυχή της ζωής μας: Θέση-Αντίθεση-Σύνθεση. Όταν στην Θέση-εξουσία, δεν προβάλλεται ή καταργείται βίαια κάθε Αντίθεση, τότε η Σύνθεση-αρμονία είναι αδύνατη, και το χάος αναπόφευκτο. Το ίδιο παράδειγμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για κάθε απολυταρχικό σύστημα εξουσίας. Ζούμε αναμφισβήτητα μία μακρά περίοδο χάους.
Στη χώρα μας, το δίπολο Θέση-Αντίθεση έχει χαθεί για αρκετές δεκαετίες και το αποτέλεσμα δεν θα μπορούσε να είναι άλλο από την Αποσύνθεση, το χάος, σε κάθε έκφανση της ζωής και της καθημερινότητάς μας. Η Παιδεία δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες χάους, ο μέσος άνθρωπος δεν ταυτίζεται με υψηλά ιδεώδη και ιδανικά, όπως η Δημοκρατία, η Ελευθερία, η Ισότητα, η Αλληλεγγύη και ο Σεβασμός στον άνθρωπο. Αντίθετα, ταυτίζεται με τον «ισχυρό» που πατά επί πτωμάτων για να πετύχει τον σκοπό του. Ταυτίζεται με τον «ισχυρό» που χρησιμοποιεί τη θέση του για να πετυχαίνει προσωπικούς στόχους και όχι στόχους της ιδιότητάς του. Ταυτίζεται με τον νικητή των πολέμων, όχι με την Ειρήνη και την Αδελφοσύνη. Τέτοια λανθασμένα πρότυπα, έρχονται να καταπολεμήσουν κατά καιρούς ο πολιτισμός, οι τέχνες και οι πνευματικοί ταγοί. Ωστόσο, όσο σε ένα γενικευμένο κοινωνικό κλίμα, επικρατούν οι δυνάμεις του χάους (Αποσύνθεση) και όχι της αρμονίας (Σύνθεση), τότε και η κοινωνία θα γεννά ανθρώπους ή κράτη-θηρευτές που θα εκμεταλλεύονται ασθενέστερους συνανθρώπους τους και ανθρώπους ή κράτη-θηράματα που θα υπομένουν την εκμετάλλευση.
Ο καθένας επιλέγει τον τρόπο που θα δει τα πράγματα. Εμείς επιλέγουμε τον θεοδωρακικό τρόπο. Ένα τρόπο που μας έχει μάθει να διακρίνουμε σε βάθος την αιτία του προβλήματος και όχι να γουρλώνουμε τα μάτια στις επιφανειακές αποτυπώσεις. Αυτόν τον τρόπο τον αφήνουμε στα ΜΜΕ.
Τι κοινό έχει λοιπόν ο θιασάρχης, με τον αθλητικό παράγοντα και τον ΜΑΤζατζή; Κάπου εδώ ξετυλίγεται το εξουσιαστικό ζήτημα. Ο Μίκης Θεοδωράκης από την πρώτη στιγμή της κοινωνικής του δράσης, βρέθηκε μπρος στο εξουσιαστικό ζήτημα. Από το χαστούκι στον Ιταλό στρατιώτη στη κατοχική Τρίπολη, έως τη κριτική στη Σοβιετική Ένωση και τις καταγγελίες του για το καλλιτεχνικό σύστημα Star System. Διότι, συνειδητοποίησε πως όλα είναι ζήτημα διαχείρισης της εξουσίας. Μία εξουσία που ποτέ δεν διεκδίκησε: «Αν η Σπίθα γίνει κάποτε εξουσία, εγώ θα βρεθώ απέναντι», δήλωνε σαν ηγέτης του Κινήματος Ανεξάρτητων Πολιτών-Σπίθα. Αλλά αυτό είναι άλλο θέμα.
Το ζήτημα της εξουσίας είναι αυτό που ταλανίζει τον Άνθρωπο απαρχής του πολιτισμού μας. Όταν ο άνθρωπος βρεθεί σε θέση ισχύος δείχνει το πραγματικό του πρόσωπο. Είτε πρόκειται για πατέρα, για δάσκαλο, διευθυντή, θιασάρχη, πρόεδρο, ΜΑΤατζή ή πλανητάρχη. Στα πιο τρανταχτά ιστορικά παραδείγματα, το ζήτημα της εξουσίας δεν μπόρεσε να διαχειριστεί και το ΚΚΣΕ (Κομμουνιστικό Κόμμα Σοβιετικής Ένωσης) στον υπαρκτό σοσιαλισμό και σε αυτό οφείλεται κατά πολύ η κατάρρευσή του, από την στιγμή που –πάντα κατά τον Μίκη Θεοδωράκη- καταργείται ο κανόνας της διαλεκτικής που διέπει και κάθε πτυχή της ζωής μας: Θέση-Αντίθεση-Σύνθεση. Όταν στην Θέση-εξουσία, δεν προβάλλεται ή καταργείται βίαια κάθε Αντίθεση, τότε η Σύνθεση-αρμονία είναι αδύνατη, και το χάος αναπόφευκτο. Το ίδιο παράδειγμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για κάθε απολυταρχικό σύστημα εξουσίας. Ζούμε αναμφισβήτητα μία μακρά περίοδο χάους.
Στη χώρα μας, το δίπολο Θέση-Αντίθεση έχει χαθεί για αρκετές δεκαετίες και το αποτέλεσμα δεν θα μπορούσε να είναι άλλο από την Αποσύνθεση, το χάος, σε κάθε έκφανση της ζωής και της καθημερινότητάς μας. Η Παιδεία δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες χάους, ο μέσος άνθρωπος δεν ταυτίζεται με υψηλά ιδεώδη και ιδανικά, όπως η Δημοκρατία, η Ελευθερία, η Ισότητα, η Αλληλεγγύη και ο Σεβασμός στον άνθρωπο. Αντίθετα, ταυτίζεται με τον «ισχυρό» που πατά επί πτωμάτων για να πετύχει τον σκοπό του. Ταυτίζεται με τον «ισχυρό» που χρησιμοποιεί τη θέση του για να πετυχαίνει προσωπικούς στόχους και όχι στόχους της ιδιότητάς του. Ταυτίζεται με τον νικητή των πολέμων, όχι με την Ειρήνη και την Αδελφοσύνη. Τέτοια λανθασμένα πρότυπα, έρχονται να καταπολεμήσουν κατά καιρούς ο πολιτισμός, οι τέχνες και οι πνευματικοί ταγοί. Ωστόσο, όσο σε ένα γενικευμένο κοινωνικό κλίμα, επικρατούν οι δυνάμεις του χάους (Αποσύνθεση) και όχι της αρμονίας (Σύνθεση), τότε και η κοινωνία θα γεννά ανθρώπους ή κράτη-θηρευτές που θα εκμεταλλεύονται ασθενέστερους συνανθρώπους τους και ανθρώπους ή κράτη-θηράματα που θα υπομένουν την εκμετάλλευση.
Ο Σπινθήρας
info@theodorakism.gr
info@theodorakism.gr
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Πάρτε μέρος στον διάλογο.
Σχόλια υβριστικά και σχόλια που δεν έχουν σχέση με το περιεχόμενο της εκάστοτε ανάρτησης, όπως επίσης και σχόλια που προκαλούν εντάσεις και διαπληκτισμούς, θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση. Επίσης ανώνυμα σχόλια δεν θα αναρτώνται.