ΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΠΟΛΕΜΟΥ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΕΙΡΗΝΗΣ - Του Μίκη Θεοδωράκη

του Μίκη ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ

Η Κολομβία και άλλες υπανάπτυκτες χώρες και λαοί, που παράγουν και εξάγουν ηρωίνη, βρίσκονται στην μαύρη λίστα των εθνών.

Γιατί τάχα να μην είναι στην ίδια μαύρη λίστα οι ανεπτυγμένες χώρες και λαοί που παράγουν και εξάγουν πολεμικά όπλα;

Μήπως το αποτέλεσμα δεν είναι ακριβώς το ίδιο, δηλαδή ΘΑΝΑΤΟΣ ;

Πιστεύω ότι για όσον καιρό θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν βιομηχανίες που παράγουν όπλα, γίνεται αναγκαστική η εμπορία με την εξαγωγή βίας και πολέμου. Κι αυτό γιατί η οικονομία των χωρών αυτών εξαρτάται όλο και πιο πολύ από την βιομηχανική παραγωγή και εξαγωγή όπλων, σε βαθμό που το βιοτικό επίπεδο των χωρών αυτών να καθορίζεται όλο και περισσότερο από το ύψος των πωλήσεων. Με άλλα λόγια οι πόλεμοι γίνονται απαραίτητοι όχι μόνο για τις ολιγαρχίες αλλά για το σύνολο των λαών, οι οποίοι επωφελούνται άμεσα και έτσι γίνονται σιωπηρά συνυπεύθυνοι.

Και άλλοτε οι ανεπτυγμένες χώρες επωφελήθηκαν από την εκμετάλλευση των φτωχών και ανήμπορων λαών. Σήμερα όμως η εκμετάλλευση αυτή έχει πάρει τη μορφή ενός μαζικού εγκλήματος διαρκείας με την εξαγωγή πολέμου στα Βαλκάνια, το Αφγανιστάν, την Παλαιστίνη και το Ιράκ, η δε απάθεια με την οποία το αντιμετωπίζουν οι προνομιούχοι λαοί και κυβερνήσεις της Βορείου Αμερικής και της Ευρώπης αποδεικνύει ότι έχουν πια όλοι αντιληφθεί -από την άκρα αριστερά ως την άκρα δεξιά- ότι ο πλούτος που απολαμβάνουν έχει την οσμή της καμένης σάρκας και την γεύση του αίματος των χιλιάδων αθώων -κυρίως παιδιών- που θυσιάζονται στον βωμό του αυτοαποκαλούμενου πολιτισμένου κόσμου.

Γι' αυτόν τον λόγο, εάν οι ίδιοι οι ανεπτυγμένοι λαοί δεν αποφασίσουν να χτυπήσουν τη ρίζα του Κακού, όλα τα υπόλοιπα είναι ευχολόγια. Όσο για μας που ανήκουμε στους αδύνατους λαούς και που φυσικά δεν παράγουμε όπλα αλλά αντιθέτως μας αναγκάζουν με τον α ή τον β τρόπο να δαπανούμε ένα σημαντικό μέρος του εθνικού μας πλούτου στην αγορά όπλων πλουτίζοντας ακόμη περισσότερο από το υστέρημά μας τους πλούσιους, το μόνο που μπορούμε να ευχηθούμε είναι να μη γίνουμε τα προσεχή θύματα. Προς το παρόν, για να εξουδετερώσουν τις αντιστάσεις μας, μας βομβαρδίζουν με όπλα το δέος και την υποκουλτούρα, στοχεύοντας στον εθνικό μας πολιτισμό και την εθνική μας μνήμη, ώστε να μεταβληθούμε σε άβουλες μάζες στη διάθεση των ισχυρών.

Ποια είναι η λύση; Η λύση είναι να μετατραπούν κάποτε όλες οι βιομηχανίες πολέμου σε βιομηχανίες ειρήνης.

Όμως αυτό μπορεί να το αποφασίσουν και να το επιβάλουν μόνο οι λαοί των χωρών, που θεωρούν την εμπορία πολέμου κοινωνικό αγαθό και που αντί να εξάγουν αγαθά και πολιτισμό, πλουτίζουν από το εμπόριο πολέμου δηλαδή βίας, καταστροφής και πόνου με θύματα αδύνατους και ανυπεράσπιστους συνανθρώπους τους.

Η Αριστερά και η Δεξιά βγήκαν μέσα από την Γαλλική Επανάσταση και έκτοτε συνδέθηκαν με την κοινωνία, τις κοινωνικές τάξεις και τους κοινωνικούς αγώνες. Αριστερά σήμαινε κοινωνική δικαιοσύνη, πρόοδο. Δεξιά πάλι σήμαινε υπεράσπιση προνομίων, συντήρηση. Έως την σοβιετική επανάσταση η Δεξιά μονοπώλησε την Κρατική Εξουσία και τον έλεγχο στην Οικονομία, Διπλωματία, στον Στρατό και στην Αστυνομία. Με την ίδρυση του Σοβιετικού Κράτους σταμάτησε αυτό το μονοπώλιο.

Όμως ταυτόχρονα με την σύνδεση Αριστεράς και Κρατικής Εξουσίας οι έννοιες αυτές άρχισαν να χάνουν τον αρχικό τους χαρακτήρα, έως ότου, μετά την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού, χάθηκε το χαρακτηριστικό γνώρισμα της αντίθεσης Δεξιάς-Αριστεράς δηλαδή η διαμάχη ως προς τον χαρακτήρα της Προόδου.

Τι είναι, αλήθεια, πρόοδος και τι σημαίνει προοδευτική, δηλαδή αριστερή πολιτική σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης όπως οι σημερινές, στις οποίες οι κύριοι παράγοντες διαμόρφωσης της ζωής των ανθρώπων έχουν εκλάβει πλανητικό χαρακτήρα;

Επομένως οι έννοιες Αριστερά - Δεξιά θα πρέπει να μετατεθούν από τα επίπεδα των κοινωνικών, ακόμα και των εθνών, για να φτάσουν και να εκφράσουν τις βασικές αντιθέσεις όπως έχουν διατυπωθεί σε διεθνές επίπεδο. Εκεί δηλαδή όπου κρίνεται η μοίρα της ανθρωπότητας συνολικά.

Δύο είναι κατά τη γνώμη μου τα προβλήματα που θα αντιμετωπίσουν οι σημερινοί άνθρωποι παγκοσμίως και από τη λύση τους ή όχι θα κριθεί το μέλλον τους. Το πρώτο είναι η Ειρήνη και το δεύτερο η συνολική άνοδος όλων των ανθρώπων χωρίς εξαίρεση στο επίπεδο τουΠολιτισμού.

Επομένως θα πρέπει να θεωρούμε από τώρα και στο εξής ως Αριστερό και προοδευτικό κάθε άνθρωπο, ομάδα ανθρώπων, κοινωνία, κόμμα, λαό, έθνος, εκείνον που σθεναρά παλεύει για την Ειρήνη και την εμπέδωσή της σε πλανητικό επίπεδο. Κάθε Κράτος, Κυβέρνηση, Κόμμα που διατηρεί πολεμικές βιομηχανίες πλουτίζοντας με την εξαγωγή βίας και πολέμου, αλλά και όσοι τους στηρίζουν είτε ακόμα τους ανέχονται, είναι Δεξιά, Αντίδραση, είναι Επικίνδυνοι.

Και φυσικά όποιος δεν αρκείται στο να πουλά πόλεμο και βία αλλά προχωρεί σε πράξεις βίας και πολέμου, είναι εχθρός της ανθρωπότητας, ενώ όσοι τον στηρίζουν είτε συμβιβάζονται είτε παρακολουθούν αδιάφοροι, είναι οι σύγχρονοι Δεξιοί, Αντιδραστικοί, αδιάφορο σε τι πίστευαν ή τι δήλωναν ως τώρα.

Το πρόβλημα του Πολιτισμού είναι περισσότερο σύνθετο, πολύπλοκο και δύσκολο. Πρώτα απ' όλα γιατί οι άνθρωποι ξεκινούν από διαφορετικές αφετηρίες. Ευρωπαίοι, Αμερικανοί, Αφρικανοί, Ασιάτες, σήμερα χωρίζονται με ιλιγγιώδεις διαφορές επιπέδου ζωής. Και όμως ο τελικός στόχος θα πρέπει να είναι από τώρα και στο εξής να φτάσουν να συναντηθούν κάποτε (ασφαλώς ύστερα από πολλές δεκαετίες) στο ίδιο σημείο.

Άλλωστε οι διαφορές αφορούν μόνο εξωτερικά χαρακτηριστικά, γιατί στην ουσία το κτήνος και ο άνθρωπος υπάρχουν ισοδύναμα τόσο στον Ευρωπαίο όσο και στον Αφρικανό, όπως μας έχουν αποδείξει οι δύο τελευταίοι παγκόσμιοι πόλεμοι με επίκεντρο την Ευρώπη, όπου μόνο δύο λέξεις, «φασίστες» και «ναζιστές» αρκούν για να αποδείξουν τον θρίαμβο του κτήνους.

Το πρώτο εμπόδιο για την εκπλήρωση του στόχου «Πολιτισμός» είναι φυσικά το πρόβλημα της Ειρήνης. Γιατί χωρίς την οριστική εμπέδωση της Ειρήνης δεν μπορούμε να μιλάμε για Πολιτισμό. Θα πρέπει δηλαδή πρώτα απ' όλα οι βιομηχανίες πολέμου να μετατραπούν σε βιομηχανίες ειρήνης. Ο πλούτος που θα προκύψει, θα βοηθήσει ώστε να ανεβεί το επίπεδο ζωής στις υπανάπτυκτες χώρες με απώτερο στόχο να μειωθούν έως ότου εξαλειφθούν οι διαφορές.

Ο αληθινός πολιτισμός θα προκύψει τελικά από τη στιγμή που ο άνθρωπος θα στηριχθεί στον πλούτο που δημιουργεί ο ίδιος για να αποκτήσει τον αναγκαίο ελεύθερο χρόνο που θα τον βοηθήσει να καλλιεργήσει και να αναδείξει τα θετικά στοιχεία που έχει μέσα του, ώστε να οικοδομήσει μαζί με τους άλλους κοινωνίες αντάξιες της δωρεάς της ζωής.

Ο άνθρωπος-πολίτης που έχει ως προσανατολισμό παράλληλα με την πάλη για την ειρήνη και τον αγώνα για τον εξανθρωπισμό του ανθρώπου με κύριο στόχο την εμπέδωση του πολιτισμού σε όλα τα επίπεδα, ατομικό, κοινωνικό, εθνικό, πλανητικό, αυτός και μόνο αυτός έχει το δικαίωμα να χαρακτηρίζεται σήμερα ως Αριστερός.

Αυτός ο εκ πρώτης όψεως ουτοπιστικός στόχος, αν το εξετάσουμε καλά, θα δούμε ότι είναι ο μόνος τρόπος για να εμπεδωθεί κάποτε η Παγκόσμια Ειρήνη και παράλληλα να ανεβεί το βιοτικό επίπεδο των φτωχών λαών με βάση την μετατροπή της βιομηχανίας πολέμου σε βιομηχανία ειρήνης με την μαζική παραγωγή αγαθών.

Αυτοί οι δύο στόχοι, δηλαδή Ειρήνη και Πολιτισμός (με βασικό κορμό του την κατάργηση των ανισοτήτων μεταξύ των λαών) προσδιορίζουν σήμερα την διαφορά μεταξύ του προοδευτικού και του αντιδραστικού, του αριστερού και του δεξιού.

Η ανάλυσή μου σχετικά με τα αίτια του πολέμου ρίχνει το μπαλάκι στον χώρο των χωρών και των λαών που έχουν μεγάλες πολεμικές βιομηχανίες -ανεξάρτητα εάν διατείνονται ότι το κάνουν για αμυντικούς λόγους- φτάνει μόνο το γεγονός ότι εμπορεύονται την πολεμική τους παραγωγή.

Θα πρέπει επομένως να συλλέξουμε στοιχεία για τις πολεμικές βιομηχανίες σε κάθε χώρα. Τα είδη και τα μεγέθη της παραγωγής. Τα κέρδη των βιομηχάνων. Αλλά και τις επιπτώσεις στην οικονομία της χώρας. Το εργατικό δυναμικό, πόσο είναι και ποια τα οικονομικά του οφέλη από μισθούς και συναφείς απολαυές. Πόσοι είναι οι φόροι που εισπράττει το Κράτος τόσο από την παραγωγή όσο και από το εμπόριο (εξαγωγές) και ποιο είναι σε ποσοστό το μερίδιο που εισπράττει γενικά η πολιτεία από το σύμπλεγμα Εργασία-Παραγωγή-Εξαγωγές-Φόροι μέσα στο σύνολο της εθνικής οικονομίας.

Ειδικό κεφάλαιο θα πρέπει να υπάρξει στις περιπτώσεις στις οποίες η εξαγωγή των πολεμικών όπλων γίνεται μέσω ενός πολέμου. Αυτές οι δαπάνες στη συντήρηση στρατού-στόλου-αεροπορίας-βομβών-πυραύλων-όπλων-οβίδων-σφαιρών κλπ. ποιους ωφελούν; Μόνο τους βιομηχάνους; Ή το σύνολο των μέσων που απαιτούνται για την παραγωγή όλου αυτού του υλικού; Δηλαδή τόσο το εργατικό δυναμικό όσο και το σύνολο της κοινωνίας από την ανταποδοτικότητα μέσω των φόρων που εισπράττει η πολιτεία και που ως συνήθως διαχέονται στην Παιδεία, Υγεία, Υποδομές και άλλα αγαθά, που όλα μαζί συντείνουν στην άνοδο του κοινωνικού-εθνικού επιπέδου;

Με άλλα λόγια πρέπει να διαπιστωθεί το μέγεθος της πολεμικής βιομηχανίας (είτε με πόλεμο είτε με απλό εμπόριο) στην τελική διαμόρφωση των κοινωνιών που συντηρούν αυτές τις μορφές παραγωγής μαζί με όσες χώρες έχουν τις ίδιες τέτοιες βιομηχανίες συμπράττουν επωφελούμενοι με τον α ή τον β τρόπο.

Εφοδιασμένοι με τέτοια στοιχεία μπορούμε όπως είπα, να πετάξουμε το μπαλάκι στις πλούσιες χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής και απευθυνόμενοι στους λαούς και κυρίως στις προοδευτικές τους δυνάμεις, να τους θέσουμε το ερώτημα «Πώς επιτρέπετε να ανεβαίνει το βιοτικό σας επίπεδο με ένα τόσο βρωμερό και απάνθρωπο τρόπο; Δεν γνωρίζετε ότι κάθε βόμβα που κατασκευάζεται στα εργαστήριά σας προορίζεται να κομματιάσει αθώες ανθρώπινες σάρκες, όπως γίνεται σήμερα με θύματα φτωχούς λαούς; Κάθε σφαίρα μπορεί να σκοτώσει ένα παιδί στα Βαλκάνια, στην Μέση Ανατολή, στην Αφρική; Ενώ εσείς, απ' αυτή την συγκεκριμένη βόμβα και τη συγκεκριμένη σφαίρα, ανεβαίνετε στην Κοινωνία συνολικά ένα ακόμα σκαλοπάτι πιο ψηλά στο σύνολο της ευημερίας.

Πιστεύω ότι η αποκάλυψη αυτής της πραγματικότητας αυτής της αλήθειας, θα επιδράσει καταλυτικά σε χώρες όπως η Ελλάδα και η Τουρκία, όπου η ετήσια τακτική αγορών νέων όπλων συντελεί ώστε αυτές οι χώρες κι αυτοί οι λαοί να γίνονται κάθε χρόνια πλουσιότεροι χάρη στο δικό μας υστέρημα, στις δικές μας σάρκες. Είναι περιττό, νομίζω, να υπογραμμίσω το πόσο πολύ θα ήθελαν οι χώρες που μας πουλάνε όπλα να τα ενεργοποιήσουμε μέσα σ' ένα πόλεμο, οπότε θα ήμασταν και οι δύο υποχρεωμένοι να διπλασιάσουμε και να δεκαπλασιάσουμε τις αγορές όπλων, που σημαίνει δεκαπλασιασμό των κερδών για τους εμπόρους και παράλληλα -αυτό να μην το ξεχνάμε- και νέα άνοδο του επιπέδου ζωής των πολιτών που ζουν στις χώρες αυτές με αντίστοιχη την καταβαράθρωση του επιπέδου ζωής Τούρκων και Ελλήνων.

Στο σημείο αυτό είναι αναγκαία μια σοβαρή και υπεύθυνη έρευνα για το ύψος των πολεμικών δαπανών Ελλάδας και Τουρκίας. Από πού αγοράζουμε, γιατί αγοράζουμε, ποιοι βρίσκονται πίσω απ' αυτό το διαρκές αλισβερίσι, τι αντιπροσωπεύουν αυτές οι δυνάμεις μέσα στο σύνολο του εθνικού μας οικονομιών, ποια τα μεγέθη αυτής της ζημιάς και πού θα μπορούσε να πάει όλο αυτό το χρήμα που μπαίνει στις τσέπες του διεθνούς εμπορίου όπλων.

Τέλος καλό θα ήταν να ακουστεί και η γνώμη των απλών ανθρώπων και ειδικά αυτών που κατοικούν στα σύνορα και επομένως είναι οι άμεσα ενδιαφερόμενοι σε περίπτωση σύρραξης. Άλλωστε αυτοί οι απλοί άνθρωποι, Έλληνες και Τούρκοι, είναι που γνωρίζουν καλά ο ένας τον άλλον. Γνωρίζουν τα αισθήματα, τις επόψεις και τις εκτιμήσεις τους για πολλά θέματα όπως λ.χ. εάν μεταξύ των λαών μας υπάρχουν πράγματι μεγάλα και άλυτα προβλήματα που δεν μπορούν να λυθούν παρά μόνο με πόλεμο, οπότε καλώς εξοπλιζόμαστε, ώστε να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε ο ένας τον άλλον.

Και αν υπάρχουν τέτοια προβλήματα, τότε ποια είναι αυτά και γιατί τόσα χρόνια δεν βρέθηκαν ακόμα κυβερνήσεις -και απ' τις δύο μεριές να τα συζητήσουν φανερά, μπροστά στους δύο λαούς και αν πράγματι είναι τόσο σπουδαία για τον έναν ή για τον άλλον ή και για τους δύο, τότε να αρχίσουμε να βομβαρδίζουμε ο ένας τον άλλον, να γκρεμίζουμε πόλεις και να σκοτώνουμε στρατιώτες, ναύτες, αεροπόρους, γυναίκες, παιδιά, να ισοπεδώσουμε τις χώρες μας και μετά να βάλουμε ένα τραπέζι μέσα στην καμένη γη και γύρω του οι κυβερνήσεις μας -αναγκαστικά θα υπογράψουν –όπως γίνεται πάντοτε- μια νέα συμφωνία Ειρήνης.

Για όλους αυτούς τους λόγους είναι καιρός να ξυπνήσουν οι λαοί μας και να γίνουν πρωτοπόροι όχι μόνο στην εμπέδωση της Ειρήνης αναμεταξύ μας αλλά να σπείρουμε το άγονο χώμα για να φυτρώσουν και να βγουν στο φως οι καρποί ενός αγώνα με στόχο την Παγκόσμια Ειρήνη που σήμερα απειλείται όπως ποτέ άλλοτε. Λόγω της ασυδοσίας της υπερδύναμης, της ύποπτης ουδετερότητας της Ευρώπης και τα πρώτα δείγματα αντίδρασης από την Ρωσία με φόντο την πυρηνική απειλή που ξαναβγαίνει στο διεθνές προσκήνιο με περισσότερες πιθανότητες από ποτέ.

Αθήνα, 25.6.2007

ΓΙΑ ΤΟ «MONTHLY REVIEW»

Άρθρο του Μίκη ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ

Η Αριστερά και η Δεξιά βγήκαν μέσα από την Γαλλική Επανάσταση και έκτοτε συνδέθηκαν με την κοινωνία, τις κοινωνικές τάξεις και τους κοινωνικούς αγώνες. Αριστερά σήμαινε κοινωνική δικαιοσύνη, πρόοδο. Δεξιά πάλι σήμαινε υπεράσπιση προνομίων, συντήρηση. Έως την σοβιετική επανάσταση η Δεξιά μονοπώλησε την Κρατική Εξουσία και τον έλεγχο στην Οικονομία, Διπλωματία, στον Στρατό και στην Αστυνομία. Με την ίδρυση του Σοβιετικού Κράτους σταμάτησε αυτό το μονοπώλιο. Όμως ταυτόχρονα με την σύνδεση Αριστεράς και Κρατικής Εξουσίας οι έννοιες αυτές άρχισαν να χάνουν τον αρχικό τους χαρακτήρα, έως ότου, μετά την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού, χάθηκε το χαρακτηριστικό γνώρισμα της αντίθεσης Δεξιάς-Αριστεράς δηλαδή η διαμάχη ως προς τον χαρακτήρα της Προόδου.

Τι είναι, αλήθεια, πρόοδος και τι σημαίνει προοδευτική, δηλαδή αριστερή πολιτική σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης όπως οι σημερινές, στις οποίες οι κύριοι παράγοντες διαμόρφωσης της ζωής των ανθρώπων έχουν εκλάβει πλανητικό χαρακτήρα;

Επομένως οι έννοιες Αριστερά - Δεξιά θα πρέπει να μετατεθούν από τα επίπεδα των κοινωνικών, ακόμα και των εθνών, για να φτάσουν και να εκφράσουν τις βασικές αντιθέσεις όπως έχουν διατυπωθεί σε διεθνές επίπεδο. Εκεί δηλαδή όπου κρίνεται η μοίρα της ανθρωπότητας συνολικά.

Δύο είναι κατά τη γνώμη μου τα προβλήματα που θα αντιμετωπίσουν οι σημερινοί άνθρωποι παγκοσμίως και από τη λύση τους ή όχι θα κριθεί το μέλλον τους. Το πρώτο είναι η Ειρήνη και το δεύτερο η συνολική άνοδος όλων των ανθρώπων χωρίς εξαίρεση στο επίπεδο τουΠολιτισμού.

Επομένως θα πρέπει να θεωρούμε από τώρα και στο εξής ως Αριστερό και προοδευτικό κάθε άνθρωπο, ομάδα ανθρώπων, κοινωνία, κόμμα, λαό, έθνος, εκείνον που σθεναρά παλεύει για την Ειρήνη και την εμπέδωσή της σε πλανητικό επίπεδο. Κάθε Κράτος, Κυβέρνηση, Κόμμα που διατηρεί πολεμικές βιομηχανίες πλουτίζοντας με την εξαγωγή βίας και πολέμου, αλλά και όσοι τους στηρίζουν είτε ακόμα τους ανέχονται, είναι Δεξιά, Αντίδραση, είναι Επικίνδυνοι.

Και φυσικά όποιος δεν αρκείται στο να πουλά πόλεμο και βία αλλά προχωρεί σε πράξεις βίας και πολέμου, είναι εχθρός της ανθρωπότητας, ενώ όσοι τον στηρίζουν είτε συμβιβάζονται είτε παρακολουθούν αδιάφοροι, είναι οι σύγχρονοι Δεξιοί, Αντιδραστικοί, αδιάφορο σε τι πίστευαν ή τι δήλωναν ως τώρα.

Το πρόβλημα του Πολιτισμού είναι περισσότερο σύνθετο, πολύπλοκο και δύσκολο. Πρώτα απ' όλα γιατί οι άνθρωποι ξεκινούν από διαφορετικές αφετηρίες. Ευρωπαίοι, Αμερικανοί, Αφρικανοί, Ασιάτες, σήμερα χωρίζονται με ιλιγγιώδεις διαφορές επιπέδου ζωής. Και όμως ο τελικός στόχος θα πρέπει να είναι από τώρα και στο εξής να φτάσουν να συναντηθούν κάποτε (ασφαλώς ύστερα από πολλές δεκαετίες) στο ίδιο σημείο.

Άλλωστε οι διαφορές αφορούν μόνο εξωτερικά χαρακτηριστικά, γιατί στην ουσία το κτήνος και ο άνθρωπος υπάρχουν ισοδύναμα τόσο στον Ευρωπαίο όσο και στον Αφρικανό, όπως μας έχουν αποδείξει οι δύο τελευταίοι παγκόσμιοι πόλεμοι με επίκεντρο την Ευρώπη, όπου μόνο δύο λέξεις, «φασίστες» και «ναζιστές» αρκούν για να αποδείξουν τον θρίαμβο του κτήνους.

Το πρώτο εμπόδιο για την εκπλήρωση του στόχου «Πολιτισμός» είναι φυσικά το πρόβλημα της Ειρήνης. Γιατί χωρίς την οριστική εμπέδωση της Ειρήνης δεν μπορούμε να μιλάμε για Πολιτισμό. Θα πρέπει δηλαδή πρώτα απ' όλα οι βιομηχανίες πολέμου να μετατραπούν σε βιομηχανίες ειρήνης. Ο πλούτος που θα προκύψει, θα βοηθήσει ώστε να ανεβεί το επίπεδο ζωής στις υπανάπτυκτες χώρες με απώτερο στόχο να μειωθούν έως ότου εξαλειφθούν οι διαφορές.

Ο αληθινός πολιτισμός θα προκύψει τελικά από τη στιγμή που ο άνθρωπος θα στηριχθεί στον πλούτο που δημιουργεί ο ίδιος για να αποκτήσει τον αναγκαίο ελεύθερο χρόνο που θα τον βοηθήσει να καλλιεργήσει και να αναδείξει τα θετικά στοιχεία που έχει μέσα του, ώστε να οικοδομήσει μαζί με τους άλλους κοινωνίες αντάξιες της δωρεάς της ζωής. Ο άνθρωπος-πολίτης που έχει ως προσανατολισμό παράλληλα με την πάλη για την ειρήνη και τον αγώνα για τον εξανθρωπισμό του ανθρώπου με κύριο στόχο την εμπέδωση του πολιτισμού σε όλα τα επίπεδα, ατομικό, κοινωνικό, εθνικό, πλανητικό, αυτός και μόνο αυτός έχει το δικαίωμα να χαρακτηρίζεται σήμερα ως Αριστερός.

Αθήνα, 18.6.2007