ΠΡΟΔΟΜΕΝΑ ΕΡΓΑ: ΑΣΙΚΙΚΟ ΠΟΥΛΑΚΗ

"...Καμένα σπίτια και μια σπίθα στην καρδιά

μα η Ελλάδα όπως πάντα μακρυά.

Όποιος γλυτώσει τη φωτιά και το μαχαίρι

θα βρει μια μάνα που θυμίζει μητριά..."

Έτος κυκλοφορίας δίσκου: 1996

Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης

Στίχοι: Μιχάλης Γκανάς

Ερμηνεία: Βασίλης Λέκκας

Ενορχήστρωση, διεύθυνση παραγωγής: Γιάννης Σπάθας

Ολόκληρο το έργο μπορείτε να ακούσετε δωρεάν και σε κορυφαία ποιότητα ήχου απ' την προσωπική ιστοσελίδα του Μίκη Θεοδωράκη πατώντας εδώ

Διαβάστε επίσης:

• ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ: ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟΔΩΡΑΚΙΣΜΟ

• ΣΤΗΛΗ: ΤΑ ΠΡΟΔΟΜΕΝΑ ΕΡΓΑ (αναλυτική παρουσίαση των έργων)

Το έργο "Ασίκικο Πουλάκη" (το "κη" με ήτα, από το πατρώνυμο της μητέρας του Μίκη Θεοδωράκη, Ασπασία Πουλάκη), είναι ίσως το πιο αδικημένο, από τα "ΠΡΟΔΟΜΕΝΑ ΕΡΓΑ" που ανέφερε ο Μίκης Θεοδωράκης στην επιστολή του προς το ιστολόγιό μας, δεδομένου της τεράστιας αξίας και ιστορίας του αλλά και της αέναης προσπάθειας του ερμηνευτή, Βασίλη Λέκκα, προς ανάδειξη του δίσκου, κόντρα σε πάμπολες δυσκολίες! Χαρακτηριστικό είναι εξάλλου η "χαλαρή" στάση της εταιρείας παραγωγής του δίσκου, ενώ ο Τύπος και οι ραδιοφωνικοί σταθμοί της χώρας, το στήριξαν ελάχιστα!

Ο δίσκος είναι αποτέλεσμα δουλειάς μίας τετράδας που πραγματικά έδωσε κάτι καινούργιο και κάτι φωτεινό, σε μία "σκοτεινή" -από ποιότητα μουσικής- περίοδο, στα μέσα της δεκαετίας του '90. Ο Μίκης Θεοδωράκης συνθέτει τη μουσική, ο Μιχάλης Γκανάς γράφει τους στίχους με έναν εξαιρετικό τρόπο που νομίζεις πως "μιλά" ο ίδιος ο Μίκης, ο Γιάννης Σπάθας ενορχηστρώνει με απίστευτη μαεστρία ενώ ο Βασίλης Λέκκας καταθέτει τη ψυχή του σαν ερμηνευτής!

Ο Βασίλης Λέκκας, αναφέρει χαρακτηριστικά:

"Είναι μια ολόκληρη ζωή Θεοδωράκη. Το τελευταίο τραγούδι, με τίτλο “Οι δρόμοι του Αρχάγγελου”“, δανεισμένο από τη σειρά των πέντε βιβλίων του Θεοδωράκη, αποτελεί εξαίρετη ιδέα του Μ. Γκανά. Δουλέψαμε πολύ. Συζητήσαμε τους στόχους του, την αγάπη του και τη σχέση του Μίκη με το λαό. Υπάρχει ένα διονυσιακό στοιχείο στο δίσκο… “τρελή φυλή που κλαίει και γελάει μ’ έναν καημό κοιμάται και ξυπνάει να ντύσει τα πελάγη με σιτάρι για να θερίσει το μαργαριτάρι”.Ο ίδιος, άλλωστε, ο συνθέτης τραγουδάει ένα κομμάτι του δίσκου, την “Κάθοδο των Δωριέων”. Νομίζω ότι αυτό το τραγούδι είναι συγκεντρωμένο πάνω του και γι’ αυτό του πρότεινα να το πει μόνος του."

ΥΓ. Το τραγούδι "Η κάθοδος των Δωριέων", που στο "Ασίκικο Πουλάκη" ερμηνεύει ο ίδιος ο Μίκης Θεοδωράκης, είχε πρωτοηχογραφηθεί στο δίσκο "Διόνυσος" με το Θανάση Μωραίτη και με τίτλο "Μια φυλακή".

Οι Συντελεστές του Θεοδωρακισμού

Ο Μίκης Θεοδωράκης για το "Ασίκικο Πουλάκη":

Ένα από τα ωραιότερα δώρα για τα 70 μου χρόνια –ίσως το ωραιότερο- είναι αυτός ο δίσκος, που έγινε με την αγάπη και το ταλέντο τριών φίλων-καλλιτεχνών, του Γιάννη Σπάθα, του Βασίλη Λέκκα και του Μιχάλη Γκανά.

Η σειρά δεν είναι αξιολογική αλλά χρονολογική… Ο Σπάθας συμμετείχε στην εγγραφή του ¨ΔΙΟΝΥΣΟΥ¨, όπου και πρωτοάκουσε  τους Δρόμους και τους Ασίκικους. Πάνε από τότε πάνω από δέκα χρόνια. Στη συνέχεια, στις περιοδείες που κάναμε μαζί στην Ελλάδα- Ευρώπη και ΗΠΑ παρουσιάζαμε μια σειρά Ασίκικους μόνο με την ορχήστρα. Όταν ο Λέκκας ήρθε κοντά μου τους τελευταίους μήνες, μίλησε με τον Σπάθα για ενδεχόμενο δίσκο μαζί μου κι έτσι οι Δρόμοι και οι Ασίκικοι ξαναβγήκαν στο φως. Ο εξαίρετος ποιητής Μιχάλης Γκανάς ήρθε να προστεθεί στην ομάδα, για να ντύσει ποιητικά τα παράξενα ακούσματα.

Όταν συναντηθήκαμε στο σπίτι μου για πρώτη φορά όλοι μαζί, τους έδειξα τη φωτογραφία των Πουλάκηδων, βγαλμένη στο Τσεσμέ (Κρήνη) της Μικρασίας λίγα χρόνια πριν την Καταστροφή και τους είπα "ο δίσκος πρέπει να βαπτιστεί Ασίκικο Πουλάκη (το ¨κη¨ με ήτα), για να φανεί η ρίζα της έμπνευσης…". Πράγματι για μένα είναι πολύ σημαντικό, γιατί οι υπόλοιπες μουσικές ρίζες, η κρητική, η λαϊκή, η ευρωπαϊκή, κυριάρχησαν μέσα στη μουσική μου, έτσι ώστε να αδικηθεί η μητρική που –καλώς εχόντων των πραγμάτων- θα έπρεπε να είναι και η πιο δυνατή… Πρόκειται λοιπόν κατ’ αρχήν για την αποκατάσταση μιας "αδικίας". Κι ακόμα γιατί δεν θα ‘θελα να νομισθεί, πως έτσι στα καλά καθούμενα μου ήρθε ν’ ασχοληθώ με τους Δρόμους. Όσο για τον Ασίκικο, αυτός είναι Ρυθμός-Χορός δικής μου φαντασίας. Του έδωσα μάλιστα αυστηρή φόρμα βασισμένη στη ρυθμική εναλλαγή και εξέλιξη του 3 2 και του 8 16. Έτσι έχουμε ένα πρώτο μέρος με 8 ή 16 μέτρα των 3/8. Ένα δεύτερο, όπου τα 3/8 εναλλάσσονται με τα 2/8. Και ένα τρίτο (κορύφωμα), όπου ανάμεσα στα 3/8 και τα 2/8 παρεμβάλλονται μέτρα των 3/16, πράγμα που δίνει ξαφνικό τίναγμα στο ρυθμό και γι’ αυτό και τον ονόμασα ΑΣΙΚΙΚΟ, δηλαδή χορό για Ασίκηδες, για Λεβέντες. Ο ρυθμός αυτός, παντρεμένος με τους Δρόμους, μας πηγαίνει κατ’ ευθείαν στα παράλια της Μικρασίας, εκεί που κάποτε έλαμψε ο ελληνικός πολιτισμός, στη γλυκειά Ιωνία, τη ρίζα της μητέρας μου.

Αθήνα, Αύγουστος 1995

ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ

Τα τραγούδια

01. Σημαδεμένος απ’ την αγάπη

Σαν θαλασσάκι να κυματίσεις | και σαν αέρας να σηκωθείς, | να με ζαλίσεις, να με σκορπίσεις | και τη ζωή μου μη λυπηθείς. | Να γίνεις φλόγα να με δροσίσεις | και μεσημέρι να τυφλωθώ, | σημαδεμένος απ'την αγάπη | στα δυο σου μάτια να γκρεμιστώ. | Σαν άδειο σπίτι να με ανοίξεις | και τη σιωπή μου μη φοβηθείς, | το όνομά σου να ψιθυρίσεις | και στη δροσιά μου να κοιμηθείς. | Σαν ένα δέντρο να φτερουγίσω | σαν καταρράκτης να ξοδευτώ, | σημαδεμένος απ'την αγάπη | στα δυο σου μάτια να γκρεμιστώ.

02. Κοίτα με στα μάτια 

Χάρτινος ο κόσμος, ψεύτικος ντουνιάς, | όμως το τραγούδι ξέρει πού πονάς. | Μόνο στο ρυθμό του είναι νόμιμο | το ανυπότακτο που κρύβω και το φρόνιμο. | Βήμα κι άλλο βήμα, βήματα παλιά, | ο χορός ανοίγει σαν την αγκαλιά. | Κοίτα με στα μάτια, πάτα όπου πατώ, | κράτα με καλά απόψε, μην αναληφθώ. | Πότε σαν πουλάκι, πότε στα δεσμά, | όλη η ζωή μου ένα ξάφνιασμα. | Νοιώθω πιο δικό μου ό,τι έχασα | κι όσα έχω δε μου κάνουν και τα ξέχασα.

03. Αϊβαλί

Είδα στο όνειρό μου πάλι τ' Αϊβαλί | και ανάμεσά μας θάλασσα γυαλί, | που την περπατούσα όπως ο Χριστός | κι έφτασα στο σπίτι μου γονατιστός. | Βρίσκω δύο ξένους, μάνα, στη μουριά, | να κοιμούνται σαν τα καλά παιδιά. | Τόσο δρόμο έκανα να 'ρθώ | κι ούτε ένας ίσκιος να ξεκουραστώ. | Είδα στο όνειρό μου πάλι τ' Αϊβαλί | και ανάμεσά μας θάλασσα γυαλί, | στο καθρέφτισμά της όλα κοντινά, | σπίτια και καράβια και ψηλά βουνά. | Βρίσκω μία ξένη, μάνα, στα λευκά, | να ποτίζει σγουρά βασιλικά. | Τόσο δρόμο έκανα να'ρθώ | κι ούτε ένα φύλλο να σε θυμηθώ. | Είδα στο όνειρό μου σπίτι με αυλή | και ανάμεσά μας θάλασσα πολλή, | για να βγω αντίκρυ δίχως να πνιγώ, | δράκοντας θα γίνω όλη να την πιω.

04. Σαν ορφανό

Τα κουμπιά τα φιλντισένια, | τις βεντάλιες και τα χτένια, | στον Τσεσμέ τ' αφήσαν όλα | πάνω στην παλιά κονσόλα. | Κι ένα φεγγάρι ολόιδιο | σε όλη τη Μεσόγειο, | κι ένα φεγγάρι ολόγιομο | στη Σμύρνη και στην Πέργαμο, | σαν ορφανό. | Τη ροδιά και το καΐκι, | Τά 'δεσαν κοντά στο σπίτι, | να τα πάρει το φεγγάρι, | να τα βγάλει στο Πλωμάρι.

05. Η κάθοδος των Δωριέων

Τραγουδά ο Μίκης Θεοδωράκης

Μια φυλακή, πώς μας φτάσαν ως εκεί, | μια φυλακή, η ζωή μου φυλακή. | Χωρίς ποινή, πώς μας φτάσαν ως εκεί | και δικαστή, η ζωή μου φυλακή. | Στου Μακρυγιάννη πριν προλάβεις να μιλήσεις, | Εγγλέζου βόλι σε γονάτισε, | μας κοίταζες με βλέμμα μελαγχολικό, | να σκεφτόσουνα, θαρρείς, πόσο λίγο η μέρα κράτησε... | Μες στις πλατείες ένας, ένας καθισμένοι, | τη μοναξιά μας τη γραμμένη, | τη σφράγισες με βλέμμα μελαγχολικό, | ποιός θα πει το μυστικό στη ζωή μας τη χαμένη.

06. Πώς να ξεχάσω

Απ' τη ζωή μου δε θα βγεις ποτέ, | ζωή δική μου και ζωή μου δυο φορές, | χαρά στη λύπη μου και λύπη στις χαρές, | πώς να ξεχάσω, πώς να ξεχάσω... | Τα μεγάλα μάτια που με χάιδεψαν, | τα ζεστά σου χέρια που με άγγιξαν | και τα τόσα λόγια που δεν πρόλαβα, | σε βαθύ πηγάδι θα το πω, πόσο σ' αγαπώ. | Απ' το κορμί μου δε θα βγεις ποτέ, | δικό μου σώμα και κορμί μου δυο φορές, | χαρά στον πόνο μου και τραύμα στις χαρές, | πώς να ξεχάσω, πώς να ξεχάσω...

07. Ναυαγός

Αυτή τη νύχτα θα τη ζήσω | σα ναυαγός σ'ένα νησί, | χωρίς ελπίδα να γλυτώσω, | αφού το θέλησες εσύ. | Είσαι η πείνα που με τρώει, | είσαι η δίψα στο κορμί, | είσαι παραίσθηση και τρέλα, | και το αλάτι στην πληγή. | Αυτή τη νύχτα θα τη ζήσω, | σα να 'μαι αυτός που αγαπάς, | κι εσύ στη θέση τη δική μου, | όπως εγώ θα με ζητάς.

08. Ασημένια ταμπακέρα

Ασημένια ταμπακιέρα | στο συρτάρι του πατέρα. | Τα σέρτικα θυμάμαι της Λαμίας, | το γαλανό καπνό της αποδημίας. | Ζωή μυστική, πού να πηγαίνεις; | Καρδιά νηστική, που δε χορταίνεις. | Δίπλα στο χρυσό ρολόι, | κεχριμπάρι κομπολόι. | Τις χάντρες του ακούω μία, μία, | στην κούπα του καφέ μια τρικυμία. | Καρδιά νηστική, που δε χορταίνεις, | ζωή μυστική, πού να πηγαίνεις;

09. Ασίκικο πουλάκι

Φωτιά στη Σμύρνη και στα μάτια μου καπνός, | κι ώσπου να ρίξει μια βροχή ο ουρανός, | ένα κορίτσι σε παλιά φωτογραφία, | θα κλαίει χρόνια τους νεκρούς του καθενός. | Κομμένοι δρόμοι και η θάλασσα θηλιά, | κι ας ήταν κάποτε ανάσα κι αγκαλιά, | γεμάτη τώρα από φράγκικα καράβια, | και ξένους ναύτες, που φυλάνε τα σκαλιά. | Ασίκικο πουλάκι με μια φτερούγα, | πού βρήκες δέντρο να κρυφτείς, | τόπο να σταθείς... | Ασίκικο τραγούδι, γαρύφαλλο πληγή, | ένας λυγμός σε γέννησε, | κι έγινες κραυγή. | Ζωή που τρέμει σαν το ψάρι στη στεριά, | ποιός θα μαζέψει από τους δρόμους τα παιδιά, | ληστές αρπάζουν και Πιλάτοι τα δικάζουν, | και τρομαγμένα τα πουλάν στην αγορά. | Καμένα σπίτια και μια σπίθα στην καρδιά, | μα η Ελλάδα όπως πάντα μακριά, | όποιος γλυτώσει την φωτιά και το μαχαίρι, | θα βρει μια μάνα που θυμίζει μητριά.

10. Οι δρόμοι του αρχάγγελου

Χρυσά φτερά, βυζαντινό μου βλέμμα, | αρχάγγελοι χορεύανε στο αίμα, | κι ένα τραγούδι μέσα στη φωνή μου, | μού γύρευε μιαν έξοδο κινδύνου. | Γιάννενα και Τρίπολη και Σύρα, | όμορφη σκονισμένη μου πορφύρα, | Χίος, Κεφαλλονιά και Μυτιλήνη, | μοίρα μου πελαγίσια Ρωμιοσύνη. | Χάλκινο το τραγούδι μας στο στόμα, | τίποτε δεν το φίμωσε ακόμα. | Τρελή φυλή που κλαίει και γελάει, | μ' έναν καημό κοιμάται και ξυπνάει, | να σπείρει τα πελάγη με σιτάρι, | για να θερίσει το μαργαριτάρι. | Γιάννενα και Τρίπολη και Κρήτη, | ρίζα μου περηφάνεια Ψηλορείτη, | Ζάτουνα και νησιά της αγωνίας, | φλέβα μου μυστική της Ιωνίας.