ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΟΥ ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΥΔΕΤΕΡΟΤΗΤΑ 2o Mέρος - Της Αναστασίας Βούλγαρη

2^ο Μέρος¹

Είναι εφικτή η Ουδετερότητα;

Ο Μίκης Θεοδωράκης γράφει στο κείμενό του «Επανάσταση ή αγρανάπαυση» τον Ιούλιο του 2011: «Η ιδέα της Ουδετερότητας είναι ισάξια της ιδέας της Εθνικής Ανεξαρτησίας. Η Ανεξαρτησία θα μας εξασφαλίσει την Ελευθερία και η Ουδετερότητα θα μας απαλλάξει από την κατάρα της μοιραίας «στρατηγικής μας θέσης» που μας έχει μεταβάλει σε πεδίο βολής μεταξύ των αντιμαχομένων για τον έλεγχο της χώρας μας, με αποκλειστικό διαχρονικό θύμα τον Λαό μας. Με άλλα λόγια η Ουδετερότητα θα μας εξασφαλίζει την Ειρήνη με την εγγύηση του ΟΗΕ και των Μεγάλων Δυνάμεων.

Επειδή πιστεύω ότι η ιδέα της Ουδετερότητας έχει τεράστια σημασία για το μέλλον του λαού μας, θεωρώ αναγκαίο να υπάρξει ειδικός προβληματισμός από όλες τις «Σπίθες», με στόχο να αντλήσουμε σοβαρά επιχειρήματα, με τα οποία θα προσπαθήσουμε να πείσουμε την διεθνή κοινότητα για την ανάγκη ύπαρξης μιας Ελβετίας της Ειρήνης και του Πολιτισμού, με στόχο την δημιουργία ενός ουδέτερου χώρου όπου θα λύνονται οι διαφορές με ειρηνικό τρόπο και θα προβάλλεται ο διεθνής πολιτισμός σαν στοιχείο πνεύματος, συνάντησης των πολιτισμών όλων των χωρών σε κλίμακα παγκόσμια.

Με άλλα λόγια θα πρέπει να προσπαθήσουμε με όλες μας τις δυνάμεις, ώστε η Ελλάδα να γίνει η Ελβετία του Πολιτισμού και της Ειρήνης. Αυτό δεν είναι ουτοπία αλλά μια σωτήρια εφικτή λύση, που θα μας απαλλάξει μια για πάντα από τις επαναλαμβανόμενες τραγωδίες που σε τακτά διαστήματα από το 1830 μας βυθίζουν σε δυστυχία είτε λόγω πολέμων είτε ξένων επεμβάσεων, που μας οδηγούν σε πολιτική αστάθεια. Ξένων επεμβάσεων και ξένων εξαρτήσεων που διαιρούν το λαό, οδηγούν σε εμφύλιες συρράξεις και καταλήγουν όπως μετά τον εμφύλιο πόλεμο σε παρατεταμένη ξενοκρατία…» (Σπίθα για μια Ελλάδα ανεξάρτητη και δυνατή, Ιανός, σ.σ. 366-367)

Τί επιτυγχάνεται με την κατάκτηση της Ουδετερότητας

Με την επίτευξη του στόχου της Ουδετερότητας η Ελλάδα θα επιτύχει:

• Την εθνική ανεξαρτησία.
• Την καθιέρωση των ισότιμων σχέσεων με όλες τις χώρες του κόσμου.
• Την αναθεώρηση των σχέσεων Ελλάδας-ΝΑΤΟ.
• Την απαλλαγή της χώρας από τα δυσβάσταχτα βάρη των εξοπλισμών. Σύμφωνα με το «Δίκαιο της Ουδετερότητας» διεθνείς εγγυήσεις συνοδεύουν την Ουδετερότητα (βλπ. κεφ. Το Δίκαιο της Ουδετερότητας).
• Τον απεγκλωβισμό της χώρας από το δόγμα «ανήκουμε εις την δύσιν». Την ελεύθερη συνεργασία με οποιαδήποτε χώρα επιθυμούμε.
• Να γίνει η γεωστρατηγική μας θέση από μειονέκτημα πλεονέκτημα.
• Να γίνει η Ελλάδα το λίκνο του διεθνούς πολιτισμού.
• Τη εξασφάλιση της ειρήνης με την εγγύηση των Μεγάλων Δυνάμεων.

Το «Δίκαιο της Ουδετερότητας»

Το Δίκαιο της Ουδετερότητας (σύμβαση της Χάγης 1907)² αποτελείται από ένα σύνολο θεμελιωδών αρχών, δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των ουδέτερων κρατών. Κάποιες από της θεμελιώδεις αρχές του είναι:

-Η Αρχή του «απαραβίαστου του εδάφους»

-Η Αρχή της «αμεροληψίας»

-Η Αρχή της «μη συμμετοχής»

Σύμφωνα με τις παραπάνω αρχές:

• Απαγορεύεται σε εμπόλεμους να παραβιάσουν με οποιοδήποτε τρόπο το ουδέτερο έδαφος. Το ουδέτερο κράτος όμως έχει το δικαίωμα να αντισταθεί σε κάθε παραβίαση.

• Το ουδέτερο κράτος είναι υποχρεωμένο να μην επιτρέψει σε κανέναν εκ των εμπολέμων: α) τη χρήση πάσης φύσεως εγκατάστασης και διευκόλυνσης, όπως: λιμάνια, οδικά δίκτυα, σιδηροδρόμους, εθνικό εναέριο χώρο, ναυτικών βάσεων κ.λπ. β) τη χρήση επικοινωνιακών εγκαταστάσεων (τηλεφωνικών, κ.ά.) γ) την προμήθεια όπλων, τη στρατολογία, το δανεισμό κ.λπ. δ) τη διέλευση από το έδαφός του (συμπεριλαμβανομένου και του εναέριου χώρου) στρατεύματα των εμπόλεμων, πολεμικό υλικό και αεροπλάνα. Εάν κάποιος από τους εμπόλεμους παραβιάσει το έδαφος ή τον εναέριο χώρο, το ουδέτερο κράτος πρέπει να αφοπλίσει στρατό και αεροπλάνα έως το τέλος του πολέμου. Επιτρέπεται μόνον η διέλευση τραυματιών και ασθενών.

Παράδειγμα: Αν η Ελλάδα ήταν ουδέτερο κράτος θα ήταν υποχρεωμένη , σύμφωνα με το Δ.τ.Ο. να απαγορεύσει τη χρήση της Βάσης της Σούδας για επιθετικές ενέργειες κατά άλλων κρατών.

• Το ουδέτερο κράτος είναι υποχρεωμένο να καλέσει τους υπηκόους του να απέχουν από κάθε προσπάθεια ανάμιξης στον πόλεμο των αντιμαχόμενων.
• Όταν η μόνιμη ουδετερότητα ενός κράτους έχει επικυρωθεί με συνθήκη ή με σειρά συμφωνιών με άλλα κράτη, είναι υποχρεωμένο να μην εμπλακεί με οποιοδήποτε τρόπο σε οποιαδήποτε πολεμική σύρραξη, ενώ τα κράτη που εγγυήθηκαν για την ουδετερότητά του έχουν την υποχρέωση να υπερασπίσουν την ουδετερότητά του και να το προστατέψουν από κάθε επίθεση.

Η Δελφική Ιδέα

Ο Μίκης Θεοδωράκης συνδέει την Ουδετερότητα με τη Δελφική Ιδέα. Με το θέμα είχε ασχοληθεί ήδη από το 1987-88, με την πρόταση του « να αναδειχθούν οι Δελφοί και η Ολυμπία σε σύμβολα Ειρήνης και σε χώρους διεθνών συναντήσεων με θέμα την Ειρήνη και τον Πολιτισμό, που ανάμεσα στις άλλες δραστηριότητες μπορούσαν να γίνουν τόποι συναντήσεων των εμπολέμων και των δυνατών με σκοπό την επίλυση των διαφορών και την επίτευξη Ειρήνης» (ό.π. σ.σ. 387).

Στο ίδιο κείμενο μας ενημερώνει ότι είχε παρουσιάσει το Σχέδιο αυτό «μεταξύ άλλων και στους κυρίους Ανδρέα Παπανδρέου και Φρανσουά Μιτεράν, οι οποίοι το είχαν αγκαλιάσει αμέσως, σε σημείο που ήθελαν και οι δύο να είναι εισηγητές στη Διεθνή Σύνοδο που θα οργανώναμε στους Δελφούς» (ό.π.σ.388). [Στο μπλογκ μας έχει ήδη αναρτηθεί το δημοσιευμένο μέρος της πρότασης που τότε είχε καταθέσει ο Μ.Θ. Τίτλος άρθρου : Ευρώπη και Δελφική Ιδέα.http://theodorakism.blogspot.gr/2013/10/blog-post_15.html#more].

Ο Μίκης, με την ομιλία του στην Ακαδημία Αθηνών (3.12.13 http://theodorakism.blogspot.gr/2013/12/3-2013.html) ανανεώνει την πρότασή του προς την Οικουμένη : να ξαναγίνει η Ειρήνη το διακύβευμα της Ανθρωπότητας, με όχημα τον Πολιτισμό και τον Αθλητισμό. Το όχημα αυτό να έχει αφετηρία τους Δελφούς.

Γιατί ειδικά του Δελφούς; ίσως αναρωτηθεί καλοπροαίρετα ο αναγνώστης.

Την απάντηση δίνει ο Μίκης στην ίδια ομιλία με το απόσπασμα που παραθέτουμε ολόκληρο:

            «Δεν είναι τυχαίο ότι στην αρχαιότητα θεωρούσαν τους Δελφούς ως ομφαλό της Γης. Εκεί, όπως είναι γνωστό, λάτρευαν ισότιμα τον Απόλλωνα και τον Διόνυσο, το ορθολογικό και το υπερβατικό πνεύμα, δηλαδή τα δύο στοιχεία που όταν και εφ’ όσον ισορροπούν, παράγεται πολιτισμός.

            Σήμερα επικρατεί ο ορθολογισμός, που υπήρξε και είναι το βασικό στοιχείο τόσο του καπιταλισμού όσο και του μαρξισμού. Και για τον λόγο αυτόν η εποχή της παντοκρατορίας του ενός στη Δύση και του άλλου στην Ανατολή που κορυφώθηκαν από το μισό του 20ού αιώνα έως σήμερα, υπήρξε η πλέον πνευματοκτόνος εποχή της ανθρωπότητας. Δημιούργησε μονοδιάστατους ανθρώπους και κοινωνίες, εκμηδένισε την πνευματική δημιουργία, την Τέχνη και αποξήρανε τις ψυχές των ανθρώπων. Σήμερα ζούμε την κορύφωση αυτής της εποχής, που έφτασε στο σημείο να συνενώσει μέσα στη Διεθνή Λέσχη των δυνάμεων που παράγουν και εξάγουν τον μαύρο θάνατο. Ενώ από την πλευρά της οικονομίας δημιούργησε το χρήμα-φετίχ, το χρήμα-θρησκεία με όλα τα χαρακτηριστικά της πρωτόγονης βαρβαρότητας της εποχής των παγετώνων.

            Έτσι οι Δελφοί αποκτούν μια καινούρια ιστορικής σημασίας επικαιρότητα, καθώς συμβολίζουν την ανάγκη της εναρμόνισης ανθρώπων, κοινωνιών και λαών με την εξισορρόπηση ανάμεσα στις ακρότητες του ορθολογισμού και την ανάγκη της επανένταξης της υπερβατικότητας και της μαγείας στη ζωή των ανθρώπων μέσω της Τέχνης και της ψυχικής ανάτασης λαών και ανθρώπων. Με βάθρα την διεθνή Ειρήνη και τον εθνικό Πολιτισμό.³

            Η επαναλειτουργία των Δελφών ως παγκόσμιο Σύμβολο Ειρήνης θα λάβει έτσι τις πραγματικές της διαστάσεις. Γιατί θα προσφέρει στην προσπάθεια για την εδραίωση της Ειρήνης το όραμα της συνένωσης δύο συμβόλων, του Απόλλωνα και του Διόνυσου ως του βαθύτερου λόγου για την υπεράσπιση και εδραίωση της διεθνούς Ειρήνης, που είναι η προϋπόθεση για την οικοδόμηση του πολυδιάστατου ανθρώπου. Με όπλα αφ’ ενός την υλική ευμάρεια και αφ’ ετέρου την πνευματική καλλιέργεια, που θα μας προσφέρει η ολοκλήρωση της Εθνικής μας Ανεξαρτησίας μέσα στα πλαίσια της Ουδετερότητας, μπορούμε να επιτύχουμε όχι μόνο να λειτουργούν θεσμικά οι Δελφοί, αλλά αναβιβάζοντας την Ειρήνη στο επίπεδο μιας νέας οικουμενικής θρησκείας, να υπενθυμίζουν στους ανθρώπους το χρέος τους απέναντι στη δωρεά της Ζωής.

            Η ουδέτερη Ελλάδα θα γίνει παράλληλα το λίκνο του διεθνούς  πολιτισμού. Δεν αρκεί ένα έθνος, ένας λαός να δημιουργεί τον δικό του πολιτισμό. Ειδικά σήμερα, όπου οι αποστάσεις έχουν εκμηδενιστεί, δεν νοείται ο κάθε πολιτισμός να παραμένει κλειστός μέσα στα εθνικά του σύνορα ή να γίνονται γνωστοί μονάχα οι πολιτισμοί των πλούσιων λαών. Ακόμα και η μικρότερη χώρα μπορεί να συμβάλει στη συνεχή π πρόοδο του Πολιτισμού και της Τέχνης που ο ρόλος της είναι να εκφράζει τον σύγχρονο άνθρωπο, να ιχνηλατεί το μέλλον και να διαφυλάσσει την παράδοση».

Αν κάποιος αναλύσει το παραπάνω απόσπασμα, θα διαπιστώσει ότι εμπεριέχει τα θεμέλια της Σκέψης του Μίκη Θεοδωράκη: την Ανεξαρτησία, την Ειρήνη, την Ελευθερία, τη Δικαιοσύνη, τις Τέχνες και τον Πολιτισμό, την Ελληνικότητα, την Οικουμενικότητα.

(Ας μου επιτραπεί μια σημείωση: Χρειάστηκε να καταβάλω μεγάλη προσπάθεια για να αποφύγω τον πειρασμό να τοποθετηθώ στο εκπληκτικό απόσπασμά του για το Διόνυσο, τον Απόλλωνα και τον Ορθολογισμό. Δεν το έκανα γιατί αυτό αποτελεί από μόνο του μια ξεχωριστή θεματική, για κάποιο άλλο άρθρο).

Αν επιχειρούσαμε να συνοψίσουμε ομιλία του, θα καταλήγαμε στο εξής: Σε μια οικουμένη που παγκοσμιοποιείται, σε μια Ευρώπη που βρίσκεται στη χειρότερη στιγμή της καθώς κινδυνεύουν να διαλυθούν τα έθνη-κράτη (χωρίς αυτά η Ευρώπη δεν μπορεί να υπάρξει), ο Μίκης δίνει τους δυο διαύλους διεξόδου: Ουδετερότητα και Ειρήνη, με όχημα, όπως προαναφέραμε, τον Αθλητισμό και τον Πολιτισμό.

Ο Θεοδωράκης δίνει τη λύση στην Ελλάδα και τη διέξοδο στην Ευρώπη!

Σ’ αυτό το σημείο μοιραία εγείρονται κάποια ερωτήματα, τα οποία απευθύνουμε στην πανεπιστημιακή κοινότητα, στους διανοούμενους και διανοητές, στους ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών:

Ο Μίκης Θεοδωράκης είναι ο μοναδικός Έλληνας του 20^ου αιώνα που λατρεύτηκε από το σύνολο της Ανθρωπότητας για το μουσικό του έργο και όχι μόνο. Η Ευρωπαϊκή Ήπειρος τον τίμησε δεκάδες φορές μέσα από επίσημους θεσμούς των Κρατών, μελετά διδάσκει και παρουσιάζει το έργο του. Η Αμερικανική Ήπειρος γνώρισε το έργο του (100 συναυλίες στις ΗΠΑ, συναυλίες σε χώρες της Λατινικής Αμερικής, επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Μόντρεαλ κ.ά.). Κι όμως ο πνευματικός κόσμος της Ελλάδας, εκτός από μεμονωμένες περιπτώσεις, ουδέποτε ασχολήθηκε με την επιστημονική σκέψη του Θεοδωράκη. Δεν υπάρχει ούτε μία μελέτη ούτε μια απάντηση. Ούτε καν μια διαφωνία. Στο Αρχείο του μπορεί να έχει ελεύθερη και δωρεάν πρόσβαση κάθε πολίτης κι όμως κανένα πανεπιστήμιο, κανένας φορέας πολιτισμού ή παιδείας, καμιά επιστημονική ομάδα έχει ασχοληθεί με αυτό. Πέντε ελληνικά Πανεπιστήμια τον έχουν αναγορεύσει επίτιμο διδάκτορα κι όμως μετά την κάθε τελετή αναγόρευσης ουδέποτε τον κάλεσαν έστω για μια διάλεξη! Ούτε το τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, του οποίου είναι επίτιμος διδάκτωρ! Τί τραγική αντίφαση…

(Στα παραπάνω εξαιρώ το Πανεπιστήμιο της Κρήτης, που κι αυτό όμως εγκατέλειψε την έρευνά του για τη Συμπαντική Αρμονία, αν και στο Συμπόσιο του 2006 είχε δεσμευτεί γι αυτό).

Για να είμαστε δίκαιοι όμως οφείλουμε να πούμε ότι ακόμα κι αν κάποιος επιστήμονας ή διανοητής ή δημιουργός, που έχει μελετήσει τη θεοδωρακική σκέψη, επιχειρήσει μεμονωμένα να τη διαδώσει, είναι βέβαιο ότι θα βρεθεί αντιμέτωπος με τη βία της απομόνωσης, του αποκλεισμού ή της συκοφαντίας. Έτσι επιλέγει τη σιωπή.

Τα ερωτήματα λοιπόν τίθενται ευθέως:

Για ποιο λόγο συμβαίνουν αυτά;

Για ποιο λόγο άραγε οι επιστημονικοί και άλλοι φορείς συνεπικουρούν με τη στάση τους στη μεθοδευμένη από το σύστημα προσπάθεια απόκρυψης από το λαό τού πνευματικού έργου και των ιδεών του Μίκη Θεοδωράκη;

Δεν είναι ολοφάνερο ότι σήμερα, που ο ελληνικός πολιτισμός διώκεται και κινδυνεύει να χαθεί για πάντα, ο Μίκης μπορεί να συσπειρώσει τον ελληνικό λαό και τους λαούς της Ευρώπης για τη σωτηρία της Ελλάδας; Να διεθνοποιηθεί το ελληνικό πρόβλημα και φιλικά κράτη και λαοί να συστρατευθούν μαζί μας;

Δεν είναι φανερό ότι αυτή η συστράτευση θα βοηθήσει ουσιαστικά και την ίδια την Ευρώπη και πιθανόν να φρενάρει τις δραματικές εξελίξεις που απειλούν ολόκληρη την ήπειρο;

Δεν είναι ολοφάνερο ότι αν και αυτή τη φορά αγνοήσουν την πρόταση του Μίκη, εγκαταλείπουν την Πατρίδα έρμαιο στις ορέξεις των Ληστών του Διεθνούς Κεφαλαίου;

Γιατί τόση άρνηση;

Εν τούτοις, εμείς πιστεύουμε στον πατριωτισμό των Ελλήνων και καταθέτουμε την πρότασή μας.

Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΑΣ.

Η Ακαδημία Αθηνών, σε συνεργασία με την Unesco, τα Πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού στα οποία είναι επίτιμος διδάκτωρ ο Μίκης Θεοδωράκης, να διοργανώσει τους επόμενους μήνες , μια Διεθνή συνάντηση με θέμα την Ουδετερότητα της Ελλάδας και τη Δελφική Ιδέα. Ως πρώτος στόχος της διεθνούς συνάντησης να είναι η δημιουργία μιας Διεθνούς Επιτροπής, που θα αναλάβει τη διεθνοποίηση του θέματος.

Καλούμε όλους τους παραπάνω φορείς, όλους τους πανεπιστημιακούς, τους διανοητές, τους δημιουργούς, τους καλλιτέχνες και τον ελληνικό λαό, να στρατευτούν στην υπόθεση της Ουδετερότητας και της Ειρήνης. Είναι η μόνη λύση!

1 Το 1^ο μέρος εδώ: http://theodorakism.blogspot.gr/search/label/%CE%9F%CF%85%CE%B4%CE%B5%CF%84%CE%B5%CF%81%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1

2 Πηγές: Θεωρήσαμε ως έγκυρες πηγές τα sites που έχουν αντλήσει στοιχεία από : το Νεώτερο Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό Ηλίου, το Λεξικό Κοινωνικών Επιστημών της Unesco και το βιβλίο του Ανδρέα Ζιμπουλάκη Διεθνές Δίκαιο, Αθήνα 1989.

3 Η υπογράμμιση δική μας.