Συνέντευξη του Μίκη Θεοδωράκη στην Γερμανική εφημερίδα SUDDEUTSCHE ZEITUNG, 2006

1.- Κύριε Θεοδωράκη, μιλάτε για συμπαντική μουσική. Μπορείτε να περιγράψετε πως ακούγεται η μουσική αυτή;

Μ.Θ. Για την ακρίβεια μίλησα για την Συμπαντική Αρμονία και τον Νόμο που την καθορίζει και την ελέγχει. Κατά τον Ηράκλειτο αυτή η Αρμονία όχι μόνο απορρέει από τα αντίθετα αλλά και καθορίζεται από αυτά. Η Αρμονία, πάντοτε κατά τον Ηράκλειτο, καθορίζει το Σύμπαν «ως διευθύνουσα κατάσταση πραγμάτων», όπως επίσης «δεν είναι μόνο συμφωνία αλλά και συμφωνία του ασύμφωνου και σύγκλιση του αποκλίνοντος». Για τους Πυθαγόρειους η Αρμονία εκφράζει την καθολική οργανωτική αρχή μέσα στην οποία περικλείεται η αφανής ενέργεια και το μυστηριώδες νόημα της ύπαρξης. Όσον αφορά την Μουσική οι αρχαίοι την θεωρούσαν ως ιδανική μορφή της Αρμονίας και ζωτικό σημείο συνάντησης του ατομικού με το καθολικό. Και θεωρούσαν τον Ήχο με τον άυλο χαρακτήρα του ως ένα από τα πλέον ιδανικά μέσα για την επανασύνδεση των μύχιων δυνάμεων της ανθρώπινης ψυχικής πνευματικότητας με τα συμπαντικά αρχέτυπα της Δημιουργίας.

Όσον αφορά την «συμπαντική μουσική» υπήρξαν διάφορες θεωρίες για την «μουσική των σφαιρών». Μια απ' αυτές υποστηρίζει ότι κάποτε η περιστροφή των ουρανίων σωμάτων δημιουργούσε ήχους και όλα μαζί την λεγόμενη συμπαντική μουσική. Ο Πυθαγόρας ισχυρίζεται ότι άκουσε αυτόν τον «ήχο των σφαιρών». Μπορεί να το επιβεβαιώσω μετά από 2.500 χρόνια, γιατί κι εγώ είχα την ίδια εμπειρία. Άλλωστε έτσι ξεκίνησε για μένα το μεγάλο ταξίδι στην περιοχή των ήχων με τη βεβαιότητα ότι αποτελώ ένα απειροελάχιστο μόριο μέσα στον Ωκεανό αυτής της Συμπαντικής Αρμονίας που περιβάλλει κάθε τι το υπαρκτό από τους πλανήτες έως τα άτομα.

2.- Από πότε συλλάβατε εσείς αυτή τη μουσική και τη θεωρία της, από πότε την έχετε ίσως στο αυτί σας;

Μ.Θ. Αυτή η εμπειρία που μόλις περιέγραψα, ξεκίνησε στα 1941 και τον επόμενο ακριβώς χρόνο διατύπωσα την θεωρία μου, που υπήρξε ως σήμερα ο οδηγός μου τόσο στην περιοχή της Τέχνης και της Μουσικής όσο και στη ζωή μου (Φιλοσοφία, Θρησκεία, Ιδεολογία, Πολιτική).

3.- Στο διεθνές συνέδριο στην Κρήτη θα γίνει λόγος και για το τραγούδι των φαλαινών ή των ελεφάντων. Υπάρχει μια εσωτερική σύνδεση αυτής της ικανότητας των ζώων με την συμπαντική μουσική; Και θα την λέγαμε μουσική ή κάπως αλλιώς;

Μ.Θ. Αυτό είναι το ζητούμενο στο Συνέδριο της Κρήτης.

4.- Υπάρχουν άνθρωποι που σας θεωρούν τρελό όταν μιλάτε για μουσική του σύμπαντος; Και τι ακριβώς ισχυρίζονται;

Μ.Θ. Δεν μίλησα έως τώρα ποτέ, γιατί δεν φιλοδοξούσα να επιδείξω φιλοσοφικές γνώσεις. Όπως είπα, διατύπωσα μια θεωρία στα δικά μου μέτρα και στις δικές μου ανάγκες, με βάση την οποία όχι μόνο συνέθεσα τη μουσική μου αλλά και καθόρισα τις επιλογές, την στάση και την συμπεριφορά μου απέναντι στους ανθρώπους, μέσα στην κοινωνία και σε σχέση με τα διεθνή γεγονότα. Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο δεν εντάχθηκα ποτέ τυφλά σε πολιτικά κόμματα ούτε ακολούθησα με παρωπίδες δοξασίες και ιδεολογίες. Υπήρξα μόνος και ελεύθερος χωρίς εξαρτήσεις. Τον δρόμο που έπρεπε να πάρω κάθε φορά τον καθόριζε η πίστη μου στον Νόμο της Συμπαντικής Αρμονίας, που μεταξύ άλλων μας οδηγεί σε σύγκρουση με τον Νόμο του Χάους, που με βάση τις απόψεις του Αναξίμανδρου για τα «ομοούσια ζεύγη» αποτελεί την άλλη όψη της Αρμονίας. Έτσι Αρμονία και Χάος αποτελούν τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Λέει αυτός ο μέγας προσωκρατικός φιλόσοφος: «Από το Άπειρο δημιουργούνται σπερματικές δυνάμεις που γεννούν ζεύγη αντιθέτων. Αυτά τα αντίθετα βρίσκονται σε συνεχή πόλεμο μεταξύ τους...». Δεν είναι δύσκολο, νομίζω, να ανακαλύπτεις κάθε φορά μέσα στις σχέσεις των ανθρώπων, των κοινωνιών και των Εθνών, ποιος και ποιοι είναι όργανα των δυνάμεων της Αρμονίας ή του Χάους και ανάλογα να πράττεις. Αυτό ακριβώς έκανα σε όλη μου τη ζωή προσπαθώντας παράλληλα να εφαρμόσω τις ίδιες επιλογές και στην Τέχνη μου. Γι' αυτόν τον λόγο συχνά παρεξηγούμαι από τους ανθρώπους, δεδομένου ότι τα κριτήριά μας είναι διαφορετικά.

5.- Κάθε τραγούδι κάθε μελωδία είναι μοναδική ή ήταν ήδη κάποτε υπαρκτή στο σύμπαν;

Μ.Θ. Ποιος μπορεί να το ξέρει; Προκειμένου για την Μουσική και την Μελωδία η εμπειρία μου δείχνει ότι ο συνθέτης περνά σε τακτικά διαστήματα μια περίοδο γονιμοποίησης, κατά την οποία επικρατεί μέσα του απόλυτο χάος. Τότε σε μια στιγμή παρουσιάζονται στο μυαλό του μουσική και κυρίως μελωδίες και γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο οφείλει να κατέχει την τεχνική, ώστε να τις καταγράφει στο πεντάγραμμο. Το ερώτημα είναι: Τι μεσολαβεί, ώστε να βγαίνουν μέσα από το χάος (δηλαδή μέσα από το τίποτα) αυτές οι Μουσικές; Η άποψή μου είναι ότι ο γεννημένος συνθέτης, αν και εφ' όσον έχει καλλιεργηθεί πνευματικά και ψυχικά και έχει σπουδάσει σε βάθος την τεχνική της μουσικής σύνθεσης, τότε κατά την περίοδο της εσωτερικής του γονιμοποίησης δέχεται το «σπέρμα» της συμπαντικής αρμονίας που καταλήγει στην γένεση μουσικής. Είναι ένας πνευματικός γάμος ανάμεσα σε έναν θνητό και τον αθάνατο ωκεανό αρμονίας που μας περιβάλλει και γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο τα έργα των μεγάλων συνθετών και γενικότερα των μεγάλων καλλιτεχνών παραμένουν αθάνατα.

6.- Εάν, όπως είναι γνωστό, έχετε αρχίσει ήδη από το 1945, (κάτι τέτοιο μου είπε ο καθηγητής Κουγιουμτζάκης), να κάνετε σκέψεις για την συμπαντική μουσική τότε πως και γιατί σταματήσατε με τη θεωρία αυτή και ασχοληθήκατε τόσα πολλά χρόνια με το έντεχνο και λαϊκό τραγούδι; Δηλαδή όχι πια με την ουράνια μουσική;

Μ.Θ. Η ουράνια μουσική δεν είναι ... ταξική. Μπορεί να επιλέξει τον οποιονδήποτε θνητό που διαθέτει την ικανότητα της «γονιμοποίησης». Ανεξάρτητα εάν ζει δίπλα στους πρίγκηπες της Γερμανίας και της Αυστρίας όπως κατά τον 18ο και 19ο αιώνα ή εάν στην ίδια εποχή υπήρξε βοσκός στα βουνά της Κρήτης. Έτσι εξηγείται ο πλούτος της δημοτικής μουσικής με τις τόσες και τόσες αθάνατες μελωδίες. Θα έλεγα ακόμα ότι το απλό τραγούδι που βασίζεται σε μια απλή μελωδία, έχει την γνησιότητα του αποτελέσματος μιας πνευματικής «συνουσίας», γιατί είναι γυμνό χωρίς τα στολίδια της εγκεφαλικής επεξεργασίας των έντεχνων μουσικών σε περιπτώσεις όπου το μουσικό υλικό που χρησιμοποιούν δεν προέρχεται από την διαδικασία της «γονιμοποίησης», δεν είναι δηλαδή αποτέλεσμα πνευματικής «γένεσης» αλλά προϊόν εγκεφαλικής κατασκευής. Η Μελωδία που γίνεται τραγούδι στα χείλη των λαών είναι ένα ωραίο κορίτσι γυμνό στην άμμο κάτω από τον εκτυφλωτικό ήλιο που αποκαλύπτει όλες τις λεπτομέρειες της ομορφιάς του. Ενώ πολλά βαρύγδουπα συμφωνικά κατασκευάσματα απλώς προσπαθούν να καλλωπίσουν άσχημες γριές που χρειάζονται βαφές και στολίδια και κυρίως ημίφως για να κρύψουν την ασχήμια τους.

7.- Αφιερωθήκατε στο έντεχνο λαϊκό τραγούδι και βάλατε μάλιστα στο περιθώριο την συμφωνική μουσική, στην οποία είχατε κάνει ήδη μεγάλες επιτυχίες. Τι ήταν αυτό που σας ενθουσίασε, που σας ενέπνευσε τόσο πολύ ώστε να αφιερωθείτε στη μουσική για το λαό;

Μ.Θ. Γιατί ήταν η μουσική η δική μου. Η μουσική του λαού μου. Και γιατί ποτέ δεν χώρισα την καλή και γνήσια μουσική με φτειαχτά σύνορα. Εγώ ο ίδιος είχα την ανάγκη να δημιουργήσω συμφωνικά έργα. Χωρίς όμως να εγκαταλείψω το τραγούδι, από το οποίο ξεκίνησα και στο οποίο κατέληξα με το πιο πρόσφατο έργο μου «Ερημιά» που περιλαμβάνει 12 τραγούδια. Βέβαια γνωρίζω ότι στη Γερμανία λ.χ. (αλλά και αλλού) δεν γνωρίζουν τι σημαίνει για μας τραγούδι. Άλλωστε το ελληνικό τραγούδι δεν αντιστοιχεί με κανένα είδος ξένων τραγουδιών. Άλλοτε οι Γερμανοί τα αποκαλούσαν Lieder. Κάτι τέτοιο είναι και το δικό μας τραγούδι... Φτάνει μόνο να πω ότι το τραγούδι μας βασίζεται συχνά σε ποίηση πραγματικών και ορισμένες φορές μεγάλων ποιητών, που μ' αυτόν τον τρόπο η ποίησή τους έχει απλωθεί σε όλη την κοινωνία, σε όλο τον λαό. Όπου και να πας, στο χωριό, στα νησιά, στα γραφεία, στις οικοδομές, στις διαδηλώσεις, ο λαός μας ψυχαγωγείται, χορεύει και παλεύει για τα δίκια του τραγουδώντας μελωδίες βασισμένες σε λόγια που έχουν γράψει ακόμα και νομπελίστες... Αν αυτό δεν είναι Τέχνη, τότε τι είναι Τέχνη;

8.- Φύγατε από την Γαλλία, όπου σπουδάσατε και είχατε κάνει ήδη μεγάλο συμφωνικό έργο και ήρθατε να εγκατασταθείτε στην Ελλάδα, εγκαταλείψατε τις μεγάλες συμφωνικές συνθέσεις. Όλα για τον ελληνικό λαό;

Μ.Θ. Στην Ευρώπη πήγα γιατί μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο ήμουν κυνηγημένος στην πατρίδα μου. Πήγα για να βρω μια ασφαλή σπηλιά για να γλείψω όπως τα πληγωμένα ζώα τις πληγές μου. Δεν μου άρεσε η Ευρώπη και κυρίως η ιντελιγκέντσιά της που περνούσε τότε τις ασθένειες μιας γενικευμένης παρακμής και γι' αυτό ήταν γεμάτη έπαρση και κόμπλεξ. Ενώ ειδικά στον τομέα της μουσικής, δοξασίες και συνθέσεις απέπνεαν μια αποπνιχτική στειρότητα. Οι Γερμανοί γιατί έχασαν τον πόλεμο και οι Αγγλογάλλοι τις αποικίες τους. Δεν μπορούσαν όλοι αυτοί οι αρρωστημένοι διανοούμενοι να χωνέψουν ότι οι χώρες τους ήταν πια ισότιμες με όλες τις άλλες και ότι πέρασε ανεπιστρεπτί η εποχή που οι λαοί τους έπρεπε να θεωρούνται ξεχωριστοί και πάνω από όλους τους άλλους λαούς της γης.

Όσο για τις σπουδές μου, διαπίστωσα ότι το Ωδείο Αθηνών δεν είχε τίποτα να ζηλέψει από τις Ευρωπαϊκές Σχολές Μουσικής. Έτσι ουσιαστικά κλείστηκα στον εαυτό μου και εάν τα έργα μου της εποχής εκείνης με έκαναν διάσημο, αυτό οφειλόταν κυρίως στο γεγονός ότι έπρεπε να δουλέψω για να ζήσω την οικογένειά μου.

Δεν μπήκα σε κύκλους καλλιτεχνικούς και οι ξένοι φίλοι μας ήταν μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού. Έτσι στην πρώτη ευκαιρία γύρισα την πλάτη στην δόξα και στο χρήμα και από το 1960 έως το 1980 έζησα μέσα στην ανάσα, στην αγάπη αλλά και στα πάθη του Ελληνικού λαού γράφοντας μουσική κατ' εικόνα και ομοίωση του, Μουσική απ' αυτόν και γι' αυτόν.

9.- Στα πρώτα τραγούδια σας που έγιναν γνωστά, (Επιτάφιος), και που ήταν μελοποίηση των στίχων του Γιάννη Ρίτσου σας ενδιέφερε περισσότερο το μελωδικό μέρος ή το πολιτικό μήνυμα;

Μ.Θ. Ποιο πολιτικό μήνυμα; Αφού σας είπα ότι το δικό μου πολιτικό «πιστεύω» αλλά και η καθολική μου στάση είχαν άλλη «θρησκεία». Δηλαδή να είμαι πιστός στον Νόμο της Συμπαντικής Αρμονίας; Ο Ρίτσος, ο Επιτάφιος και στη συνέχεια ο Σεφέρης, ο Ελύτης, ο Βάρναλης κλπ. κλπ. ήσαν για μένα οι «εκλεκτοί», γιατί είχαν το προνόμιο να λάβουν το φιλί της ουράνιας αρμονίας! Με τη βοήθειά τους η μουσική μου έγινε πιο ουσιαστική, πιο δυνατή, ώστε να βοηθήσει τους ανθρώπους να έρθουν πιο κοντά στην δωρεά ... των ουρανών.

10.- Κύριε Θεοδωράκη, γίνατε ένας διεθνής μύθος, εμπνεύσατε εκατομμύρια ανθρώπων, το είχατε φανταστεί αυτό όταν είσαστε παιδί;

Το ονειρευτήκατε ως παιδί; Θέλατε περισσότερο να γίνετε μύθος για την μουσική σας ή για την πολιτική σας επέμβαση, για το πολιτικό engagement;

Μ.Θ. Τίποτα απ' αυτά. Υπηρετώντας με τη μουσική και τη δράση μου την Αρμονία, αυτομάτως χτυπούσα τις δυνάμεις του Χάους που απειλούν τους ανθρώπους.

11.- Είναι βάρος και μεγάλη ευθύνη για σας το να είστε μύθος;

Μ.Θ. Δεν το σκέφτηκα ποτέ αυτό. Ίσως γιατί λειτουργώ «φυσιολογικά». Δηλαδή κάνω αυτό που νομίζω ότι πρέπει να κάνω.

12.- Οι ρίζες της μουσικής σας, θα λέγατε ότι έχουν περισσότερο την καταγωγή τους στην Ανατολή ή στη Δύση; Η καταγωγή της μητέρας σας ήταν από την Μικρά Ασία, αν δεν απατώμαι, πως σας επηρέασε αυτό;

Μ.Θ. Θεωρώ ότι το βασικό στοιχείο στην καλλιτεχνική δημιουργία είναι η «χημεία» ανάμεσα στον εσωτερικό μας κόσμο και τον Ωκεανό Αρμονίας που μας περιβάλλει. Όλα τα άλλα, καταγωγές και γεγονότα είναι δευτερεύοντα.

13.- Οι περισσότεροι καλλιτέχνες, αν όχι όλοι, έχουν ένα κεντρικό θέμα στο έργο τους, στο οποίο όλο και γυρίζουν. Ποιο θα λέγατε ότι είναι το δικό σας κεντρικό θέμα, η κεντρική ιδέα, η κινητήρια δύναμη;

Μ.Θ. Νομίζω ότι έχω ήδη μιλήσει διεξοδικά για το θέμα αυτό.

14.- Η μουσική σας ενώνει στοιχεία Ανατολής και Δύσης, παίρνει από την βυζαντινή μουσική. Υπήρξαν όμως κριτικές φωνές που ισχυρίστηκαν ότι η μουσική σας θόλωσε τα νερά του αυθεντικού ρεμπέτικου τραγουδιού, το έκανε να περάσει στο περιθώριο. Είναι σωστό αυτό;

Μ.Θ. Το ρεμπέτικο είναι ένα από τα στοιχεία επάνω στα οποία βασίστηκε η άνθιση του Λαϊκού τραγουδιού (Τσιτσάνης, Βαμβακάρης κλπ.) και η κορύφωση του Έντεχνου Λαϊκού (Χατζιδάκις, Ξαρχάκος κλπ.), πάνω στην οποία στηρίχτηκε η Πολιτιστική αλλά και η πολιτική Άνοιξη της δεκαετίας του ΄60. Μιλάμε για διαφορετικά μεγέθη με διαφορετικές επιδράσεις στην διαμόρφωση της ίδιας της εθνικής μας ζωής.

Η σημερινή προβολή του ρεμπέτικου από τα ΜΜΕ που ελέγχει η ελληνική ολιγαρχία, πρώτον αντιστοιχεί στο κλίμα παρακμής που θέλουν να μας επιβάλουν λόγω κυρίως του περιθωριακού στοιχείου των στίχων αυτής της μουσικής που αναφέρονται κυρίως στο χασίσι και γενικά σε εποχές παρακμής και δεύτερον γιατί αυτοί οι κυρίαρχοι κύκλοι φοβούνται όπως ο διάβολος το λιβάνι όχι μόνο τη Μουσική και το Τραγούδι μας αλλά και τα ανατρεπτικά βιώματα που συμβολίζουν και που παραπέμπουν σε περιόδους ακμής του προοδευτικού αναγεννητικού κινήματος στη χώρα μας.

Επομένως αυτή η αντίθεση ανάμεσα σε μένα και το ρεμπέτικο είναι φτιαχτή και έχει πονηρά κίνητρα.

Αντιθέτως είμαι ο πρώτος που στα 1966 δημιούργησα στα πλαίσια του Πολιτιστικού Κέντρου Πειραιά το Ινστιτούτο ρεμπέτικης και λαϊκής μουσικής, μέσα από το οποίο ξεπήδησαν όλοι οι ρεμπετολόγοι της εποχής και οι διάδοχοί τους.

Αγαπώ και θαυμάζω τα ρεμπέτικα τραγούδια, τα οποία όπως είπα θεωρώ ότι αποτελούν μια απ' τις ρίζες του σύγχρονου ελληνικού τραγουδιού. Ας μην ξεχνάμε πάντως ότι η ρίζα-μάνα του ελληνικού τραγουδιού από το ρεμπέτικο έως σήμερα είναι η βυζαντινή μας μουσική.

15.- Μπορεί η μουσική να συμφιλιώσει πολιτισμούς;

Μ.Θ. Όλοι οι πολιτισμοί αντλούν τα νερά τους από τον ίδιο Ωκεανό της ουράνιας Αρμονίας. Άρα στο βάθος τους είναι όμοιοι και οι διαφορές τους είναι τοπικές και επιφανειακές.

16.- Θα λέγατε ότι παρηγόρησε η μουσική σας τους ανθρώπους στην Ελλάδα κατά τους δύσκολους καιρούς των δεκαετιών του 50, 60 και 70;

Υπήρξε μουσική που να τους παρηγορεί κατά τη διάρκεια της Κατοχής ή του Εμφυλίου;

Μ.Θ. Η γνήσια Μουσική αποτελεί το καθημερινό ψωμί των ανθρώπων και το κύριο στήριγμά τους σε εποχές δοκιμασίας.

17.- Τι σας παρηγόρησε εσάς στα χρόνια της δικτατορίας στην Ελλάδα όταν έπρεπε να ζείτε υπό περιορισμό κατ' οίκον;

Μ.Θ. Το γεγονός ότι ήμουν παντού και πάντα ελεύθερος. Και όταν με κυνηγούσαν, όταν αγωνιζόμουν μέσα απ' την παρανομία και όταν βρισκόμουν σε φυλακές και εξορίες. Ποτέ και κανείς δεν κατόρθωσε να με κάνει έστω και για μια στιγμή να αισθανθώ ότι είμαι σκλάβος. Αντίθετα παντού και πάντοτε έβλεπα τους δικτάτορες και τους δεσμώτες μου από ψηλά.

18.- Γιατρεύει η μουσική τους ανθρώπους;

Μ.Θ. Το ελπίζω...

19.- Εκατομμύρια ανθρώπων σήμερα ακούν και αγαπούν την μουσική σας, παρόλα αυτά σας λυπεί το γεγονός ότι η μουσική σας δεν μπορεί πια σήμερα να κινήσει και να εμπνεύσει πολιτικά τις μάζες;

Μ.Θ. Γιατί το λέτε αυτό; Δεν είδατε μήπως τους αφγανούς αντάρτες να μπαίνουν στην Καμπούλ τραγουδώντας τραγούδι μου; Όσο για τις μάζες ειδικά στην Ελλάδα και γενικότερα στην Ευρώπη, τις έχουν προς το παρόν υπνωτίσει τα «ναρκωτικά» με τα οποία τους έχει κατακλύσει η πολιτική της παγκοσμιοποίησης. Αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν ούτε μάτια για να δουν ούτε αυτιά για να ακούσουν. Τυφλοί και κουφοί, πώς θέλετε να τους επηρεάσει η Μουσική, αφού δεν τους επηρεάζει η ίδια η ζωή τους η άχρωμη, η άχαρη, η μονότονη και τόσο βαρετή, που κανονικά θα έπρεπε να τους βγάλει όλους στους δρόμους να φωνάζουν «Δώστε μας τα κλεμμένα όνειρα και τα φιμωμένα ιδανικά μας».

20.- Θα σας άρεσε αυτή η ουτοπία: Να μπορούσατε να συμφιλιώσετε τις μάζες των ταλαιπωρημένων και θρησκευτικά φανατισμένων Ιρακινών με τη μουσική σας; Να έβγαιναν σε μια τεράστια διαδήλωση όλοι μαζί τραγουδώντας ενάντια στους Αμερικάνους;

Μ.Θ. Μην ξεχνάτε για ποιο σκοπό πήγαν στο Ιράκ ο Μπους με τον Μπλαιρ. Για να φέρουν ... την Δημοκρατία και την γαλήνη... Από τότε δεν υπάρχει μέρα χωρίς θύματα, κυρίως αμάχους. Πού βρίσκεται λοιπόν η ουτοπία; Στο να συνενωθούν οι ... θρησκευτικοί φανατικοί του Ιράκ ή στο να ξυπνήσουν οι πολιτισμένοι –υποτίθεται- Ευρωπαίοι, που με την ανοχή τους συμβάλλουν στην διαιώνιση αυτής της σφαγής; Επομένως δεν είναι η μουσική ενός Ευρωπαίου που θα τους σώσει, αλλά η συνείδηση των Ευρωπαίων, αν και όταν ξυπνήσει...

21.- Πως θα χαρακτηρίζατε την ελληνική μουσική παραγωγή σήμερα; Βρίσκεται σε τέλμα;

Μ.Θ. Έχει εξευρωπαϊστεί πλήρως... Αυτά ως προς εκείνη την μουσική που προβάλλεται. Υπάρχει όμως και η underground μουσική, η δική μας... Πάντως προς το παρόν το πρόσφατο CD «Ερημιά» είναι εδώ και ένα μήνα πρώτο σε πωλήσεις... Εδώ όμως θα πρέπει να πούμε ότι η ελληνική οικογένεια παραμένει πάντα δεμένη και δυνατή και εξακολουθεί να λειτουργεί ως ο βασικός θεματοφύλακας των παραδόσεων, των αξιών και ιδιαίτερα του ελληνικού πολιτισμού, παραδοσιακού και πρόσφατου.

Άλλωστε η περίπτωσή μου είναι χαρακτηριστική. Ενώ η μουσική μου εκδιώχθηκε από τα κρατικά και τα ιδιωτικά ραδιόφωνα για λόγους πολιτικούς, τα τραγούδια μου παραμένουν ζωντανά σε όλες τις γενιές, ακόμα και στα μικρά παιδιά. Το ερώτημα είναι, πού τα ακούνε; Και η απάντηση είναι, μέσα στο σπίτι, μέσα στην οικογένεια, μαζί με τους δίσκους και τα βιβλία μου. Το ίδιο γίνεται και με τα υπόλοιπα τραγούδια και άλλων συνθετών, τουλάχιστον αυτά που αγάπησε και εξακολουθεί να αγαπά ο λαός μας. Δηλαδή τα Λαϊκά της δεκαετίας του ΄50 και τα Έντεχνα Λαϊκά της δεκαετίας του ΄60 και πέρα. Από τα σημερινά μένουν όσα έχουν αξία, σοβαρότητα και προ παντός ελληνικότητα. Σε αντίθεση με όσα προβάλλουν τα ΜΜΕ, που είναι προϊόντα μιας χρήσεως.

22.- Ποια είναι τα οράματα ενός γηραιού Μίκη Θεοδωράκη;

Μ.Θ. Τα «οράματά» μου βρίσκονται μέσα στη μουσική, στα τραγούδια και στα βιβλία μου. Η φιλοσοφία, η ιδεολογία και οι πολιτικές μου πράξεις είναι πασίγνωστες στους Έλληνες χάρη στις άπειρες δημοσιεύσεις που υπάρχουν και κυκλοφορούν. Ο γηραιός Θεοδωράκης θα μιλήσει στο Έθνος σε κάθε κρίση διεθνή ή τοπική, για να πει συνήθως όσα οι άλλοι δεν μπορούν ή δεν τολμούν να πουν... Στην πράξη κάθε φορά εκλαϊκεύω την ουσία της θεωρίας μου για την Συμπαντική Αρμονία. Καταγγέλλω το Χάος και υπερασπίζομαι την Αρμονία. Ποιος δεν ξέρει αυτούς που εκπροσωπούν σήμερα τις δυνάμεις του Χάους με την έπαρση, την βία και τον πόλεμο; Και ποιος δεν αντιλαμβάνεται ότι η Ειρήνη, η Δικαιοσύνη, η Αγάπη και η Αλληλεγγύη μεταξύ των ανθρώπων και των Λαών αποτελούν τα πολυτιμότερα αγαθά; Το όραμά μου λοιπόν είναι ο Πολιτισμός. Ένας πανανθρώπινος, ζωντανός πολιτισμός που να εκφράζει τον σύγχρονο άνθρωπο, να τον εμπνέει και να του χαρίζει την πνευματική και ψυχική δύναμη για να στερεωθεί κάποτε η Αρμονία σε όλη τη γη, σε όλους τους ανθρώπους, με σεβασμό στη Φύση και στη Ζωή.

23.- Είναι απαραίτητη η ωρίμανση της ηλικίας για να καταπιαστεί κανείς με τις αρχές; Με την συμπαντική μουσική;

Μ.Θ. Η εσωτερική ωρίμανση δεν είναι θέμα ηλικίας αλλά προσπάθειας, θέλησης και αγωγής. Πιστεύω ακράδαντα ότι και μέσα στις τόσο αρνητικές κοινωνικές συνθήκες ο οποιοσδήποτε αν το θελήσει, μπορεί να γίνει Μύστης αυτής της μεγάλης αλήθειας.

24.- Τι είναι αυτό που αγαπάτε σήμερα περισσότερο στην Αθήνα;

Μ.Θ. Στην Αθήνα σπούδασα, εργάστηκα, ερωτεύτηκα, διαδήλωσα, πολέμησα. Την πότισα με το αίμα μου και την πλημμύρισα με τους ήχους της μουσικής μου. Έζησα παράνομος στην περίοδο της Ξένης Κατοχής, του Εμφυλίου πολέμου και της Χούντας. Σαν το κυνηγημένο θηρίο τρύπωνα μέσα σε γιαπιά και υπόγεια για να κρυφτώ. Περπάτησα με χιλιάδες άλλους σε δεκάδες διαδηλώσεις. Μίλησα στα πλήθη από μπαλκόνια, σε πλατείες και σε στάδια. Διηύθυνα την ορχήστρα μου σε όλες τις γειτονιές, σε θέατρα, κινηματογράφους, στάδια, Μέγαρα Μουσικής, σε Φεστιβάλ, στο Ηρώδειο. Υπήρξα Βουλευτής στο Ελληνικό Κοινοβούλιο. Πρόεδρος των Λαμπράκηδων και μέλος της ηγεσίας της ΕΔΑ. Στα νοσοκομεία της έχασα τους γονείς και τον αδελφό μου. Κι εγώ πέρασα πολλές δύσκολες στιγμές, άλλοτε άρρωστος και άλλοτε χτυπημένος από την αστυνομία σε διαδηλώσεις. Στα θέατρά της παρουσιάστηκαν έργα μου. Γνώρισα την απόλυτη αγάπη για την μουσική μου αλλά κάποτε και το απόλυτο μίσος για κάποιες πολιτικές επιλογές μου. Ιδιαίτερα όταν στα 1974 έριξα το σύνθημα «Καραμανλής ή τα τανκς», για το οποίο ο Ανδρέας Παπανδρέου μου είπε αργότερα «έδωσες 10% στον Καραμανλή». Σήμερα όμως δεν υπάρχει πια κανείς που να λέει ότι δεν έπραξα σωστά. Έβαψα με το αίμα μου την πλατεία Ομονοίας χτυπημένος από φασίστες στα 1946 και την άλλη μέρα οι εφημερίδες έγραφαν ότι είμαι νεκρός. Τέλος στην άλλη πλατεία-σύμβολο, την Πλατεία Συντάγματος, υπήρξα κύριος ομιλητής στις μεγάλες συγκεντρώσεις του Λαού της Αθήνας εναντίον των Νατοϊκών βομβαρδισμών στο Βελιγράδι, της σφαγής των αμάχων στην Παλαιστίνη, της γενοκτονίας στο Αφγανιστάν και του μέγιστου εγκλήματος των ΗΠΑ στο Ιράκ. Κι όλα αυτά στα πέντε τελευταία χρόνια, για να δείξω ότι ο «γηραιός» καλά κρατεί, ευτυχισμένος και δυνατός, γιατί ζει ανάμεσα στον λαό του και μέσα στην πόλη που αγάπησε με πάθος και της αφιέρωσε, όπως είδατε τη ζωή του: στην Ιερή Αθήνα!

Για όλα αυτά και γιατί έχω το προνόμιο να κατοικώ απέναντι από τον Ιερό βράχο της Ακρόπολης και να βλέπω τον Παρθενώνα, αγαπώ την Αθήνα!

25.- Τι σημαίνει για σας το να είστε Έλληνας;

Μ.Θ. Πρώτον να είμαι ελεύθερος και δεύτερον να μισώ και να πολεμώ τη βία και την αδικία σε οποιαδήποτε μορφή της μέσα και έξω από την χώρα μου. Να έχω πίστη στον άνθρωπο και στις μεγάλες διανοητικές του δυνατότητες, έτσι που να μη γίνομαι δούλος βασιλιάδων και Θεών. Γιατί ξέρω από πού έρχομαι, γιατί έρχομαι και πού πάω.

26.- Σε τι μπορεί κανείς να εντοπίσει την ψυχή της Ελλάδας; Και από ποιο πράγμα θα λέγατε εσείς ότι δεν πρέπει και δεν μπορεί κανείς να παραιτηθεί;

Μ.Θ. Απόλυτη ανεξαρτησία έναντι των πάντων. Ανυπακοή έναντι των ισχυρών. Υπεράσπιση με κάθε θυσία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

27.- Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα που έχει ακόμα ένα κομμουνιστικό κόμμα ενώ αντίθετα στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες υπάρχουν μόνο μετα-κομμουνιστικά κόμματα. Τι είναι αυτό που κάνει την Ελλάδα να διαφέρει από τις άλλες χώρες;

Μ.Θ. Το ΚΚΕ διαφέρει ίσως από τα άλλα, γιατί η δράση του υπήρξε κυρίως πατριωτική και δημοκρατική. Στην περίοδο της γερμανικής κατοχής (1940-45) οδήγησε τον ελληνικό λαό στην πάλη του για την κατάκτηση της ελευθερίας και στη συνέχεια, όταν επεκράτησε η στρατιωτική Χούντα (1967-74) και πάλι οι Έλληνες κομμουνιστές πάλεψαν περισσότερο από κάθε άλλον για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας. Επί πλέον η Ελληνική Αριστερά –που έχει ρίζες κομμουνιστικές- είναι αυτή που συνέβαλε στην υπεράσπιση και ανάδειξη του Ελληνικού Πολιτισμού με κύριο επίτευγμα την Πολιτιστική Άνοιξη της δεκαετίας του ΄60, τότε που μεταξύ άλλων έλαμψε και το Ελληνικό τραγούδι.

28.- Για δύο πράγματα σας κατηγόρησαν πιο πολύ, πρώτον για την πολιτική στροφή σας από το κομμουνιστικό κόμμα προς το κόμμα της δεξιάς, και δεύτερον για κάποιες θέσεις σας ενάντια στο Ισραήλ. Θα θέλατε να πείτε κάτι πάνω σ' αυτές τις δύο κατηγορίες;

Μ.Θ. Σε σχέση με την πρώτη «κατηγορία», έπεσα θύμα μιας οργανωμένης συκοφαντικής εκστρατείας των πολιτικών μου αντιπάλων, που θέλησαν να με μειώσουν ηθικά και πολιτικά και που δυστυχώς «πέρασε» και στο εξωτερικό.

Η αλήθεια είναι η εξής: Όπως είναι γνωστό, στα 1989 υπήρξε βαθειά πολιτική κρίση εξ αιτίας του σκανδάλου Κοσκωτά, στο οποίο είχε εμπλακεί και ο Ανδρέας Παπανδρέου προσωπικά. Τότε οι δύο ηγέτες της Αριστεράς, ο Χαρίλαος Φλωράκης, Γ.Γ. του ΚΚΕ και ο Λεωνίδας Κύρκος, ηγέτης του ΚΚΕ εσ. Μαζί με τον Κ. Μητσοτάκη και τον Κ. Στεφανόπουλο, τους δύο ηγέτες της Νέας Δημοκρατίας (Δεξιά), επισκέφθηκαν από κοινού τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στον οποίο εξέφρασαν την ανησυχία τους για την κατάσταση στην χώρα μας. Αυτό υπήρξε η πρώτη συνεργασία μεταξύ των πρώην αντιπάλων του Εμφυλίου Πολέμου, Κομμουνιστών και Εθνικιστών (Αριστερών και Δεξιών). Στη συνέχεια η συνεργασία αυτή έφτασε στο σημείο, τα δύο κόμματα της Δεξιάς (Νέα Δημοκρατία) και της Αριστεράς (Συνασπισμός) να σχηματίσουν στη Βουλή κοινή κυβέρνηση υπό τον Τζανή Τζανετάκη, με την συμμετοχή Δεξιών και Κομμουνιστών υπουργών. Με άλλα λόγια οι Έλληνες κομμουνιστές συνεργάστηκαν σε Κυβερνητικό Επίπεδο με το κύριο κόμμα της Ελληνικής Δεξιάς, τη Νέα Δημοκρατία.

Τότε εγώ Πρώτον επικρότησα αυτή τη συνεργασία και Δεύτερον την συνέχισα μόνος μου ως ανεξάρτητος Βουλευτής συμμετέχοντας στην κυβέρνηση Μητσοτάκη, διότι έκρινα ότι η Κυβέρνηση Συνεργασίας Αριστεράς-Δεξιάς (Κυβέρνηση Τζαννετάκη που διήρκεσε έξι μήνες) έπρεπε να συνεχιστεί για το καλό της χώρας. Και πράγματι η συνεργασία μου αυτή η εντελώς συμβολική κράτησε για λίγο καιρό ακόμα, έως ότου έκρινα ότι ο κίνδυνος είχε περάσει.

Δεν ήμουν λοιπόν μόνο εγώ που συνεργάστηκα τότε με την Δεξιά αλλά ολόκληρη η ελληνική Αριστερά (του ΚΚΕ συμπεριλαμβανομένου). Και όπως δεν μπορεί να κατηγορήσει κανείς την Ελληνική Αριστερά ότι άλλαξε ιδεολογία και στρατόπεδο, το ίδιο δεν μπορεί να κατηγορήσει και μένα. Οι λόγοι που μας επέβαλαν αυτή τη στάση ήταν καθαρά εθνικοί και όταν θεωρήσαμε ότι η κρίση ξεπεράστηκε, επιστρέψαμε όλοι στον χώρο μας.

Βεβαίως εγώ ήμουν τότε μόνος, όπως ήμουν πάντα και όπως είμαι και τώρα και ίσως αυτό να έδωσε την εντύπωση ότι τα κίνητρά μου ήταν προσωπικά. Γι' αυτό και οι αντίπαλοί μου πιάστηκαν απ' αυτή τη λεπτομέρεια για να με συκοφαντήσουν και να αμαυρώσουν την εικόνα μου, κυρίως στο εξωτερικό. Φυσικά γεννάται εδώ ένα ερώτημα: «Γιατί σ' αυτή την κυβερνητική όπως είδαμε συνεργασία Αριστεράς-Δεξιάς προτίμησα να συνεργαστώ με την Νέα Δημοκρατία και όχι με τον Συνασπισμό. Είμαι υποχρεωμένος να αποκαλύψω –μετά τόσον καιρό- ότι οι λόγοι ήσαν πολύ ταπεινοί. Δηλαδή οι τότε ηγέτες της Αριστεράς για εντελώς προσωπικούς τους λόγους δεν με ήθελαν μαζί τους. Παρ' ό,τι υπήρξα ο πνευματικός πατέρας της ενότητας της Αριστεράς που κατέληξε στην δημιουργία του Συνασπισμού, όπως και ο θεωρητικός «προφήτης» για την εθνική αναγκαιότητα της συνεργασίας Αριστεράς-Δεξιάς και παρ' ό,τι προσφέρθηκα να είμαι υποψήφιος βουλευτής του Συνασπισμού, οι φίλοι μου ηγέτες με άφησαν απ' έξω... Έτσι αναγκάστηκα να συνεργαστώ με τον Μητσοτάκη, που φαίνεται ότι θεωρούσε την παρουσία μου σ' εκείνη την κρίσιμη ιστορική στιγμή αναγκαία πολύ περισσότερο απ' ό,τι οι ίδιοι οι σύντροφοί μου.

Όσον αφορά το Ισραήλ κι εδώ υπήρξα θύμα του Lobby των σκληρών εβραιοαμερικάνων σιωνιστών συμβούλων του Μπους στην κατάρτιση και εφαρμογή της πολεμικής του πολιτικής εναντίον των Αράβων της Μέσης Ανατολής με πρώτο θύμα το Ιράκ. Μέρος αυτής της πολιτικής υπήρξαν και οι στρατιωτικές επιθέσεις του Σαρόν εναντίον των αμάχων Παλαιστινίων. Επειδή υπήρξα ένας από τους Ευρωπαίους πρωτεργάτες εναντίον αυτής της πολιτικής, οι κύκλοι των σιωνιστών διαστρέβλωσαν τα λόγια μου και ξεσήκωσαν τους Εβραίους εναντίον μου φέρνοντας σε δύσκολη θέση τους πάρα πολλούς φίλους μου στο Ισραήλ.

29.- Τον περασμένο χρόνο απευθύνατε επιστολή στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατηγορώντας την ότι αλλοιώνει την ιστορική αλήθεια όταν καταδικάζει σήμερα τα εγκλήματα των κομμουνιστικών καθεστώτων. Αλλά έχετε μιλήσει και εσείς για τα εγκλήματα αυτά παλαιότερα, έτσι δεν είναι;

Μ.Θ. Δεν θυμάμαι αν χρησιμοποίησα ποτέ την λέξη «έγκλημα» μιλώντας στο παρελθόν για τα λάθη των κομμουνιστών ηγετών. Αν όμως το έκανα, ο χαρακτηρισμός αυτός θα είχε την έννοια της καταγγελίας ορισμένων πράξεων και υπερβολών, πολιτικού και μόνο χαρακτήρα. Όπως λ.χ. ότι θεωρούσα «έγκλημα» την διαμόρφωση αυτής της νέας κοινωνικής τάξης της επονομαζόμενης νομενκλατούρας, από τα στελέχη του κόμματος με τα ιδιαίτερα προνόμια και εξουσίες. Άλλωστε σε κάθε επαναστατικό κίνημα υπάρχουν υπερβολές που φτάνουν στο σημείο να θίγουν ακόμα και την ακεραιότητα των ανθρώπων. Ιδιαίτερα όταν ο επαναστάτης αισθάνεται ότι είναι περικυκλωμένος και ότι ο εχθρός μπορεί να βρίσκεται μεταμφιεσμένος μέσα στις ίδιες τις γραμμές του. Τέτοιες καταστάσεις έζησα κι εγώ στην περίοδο της Κατοχής, όταν ήμουν ένοπλος αντάρτης μέσα στην Αθήνα και πολλές φορές υπήρχαν πράκτορες των Γερμανών ανάμεσά μας, για να μας καταδώσουν ή ακόμα και να μας πυροβολήσουν στην πλάτη σε ώρα μάχης.

Αυτό συνέβη σε τεράστια κλίμακα φυσικά στην Σοβιετική Ένωση μετά την Οκτωβριανή επανάσταση, γεγονός που ανάγκασε τους ηγέτες της να ζουν μέσα σε μια συνεχή ανασφάλεια και καχυποψία βλέποντας πράκτορες παντού, με αποτέλεσμα να γίνονται λάθη και υπερβολές.

Εδώ εμείς μετά 50 ολόκληρα χρόνια εξακολουθούμε να κάνουμε κριτική και αυτοκριτική για τον αγώνα μας κατά των Ναζί και πολλοί αντίπαλοί μας εξακολουθούν να μας θεωρούν εγκληματίες. Άλλωστε οι νικητές του Εμφυλίου Πολέμου μας τιμώρησαν σκληρά. Μας δίκασαν ως εγκληματίες και μας καταδίκασαν σε φυλακίσεις, εξορίες και θανατικές εκτελέσεις. Όλα αυτά κατά δεκάδες χιλιάδες και για πολλά χρόνια.

Μήπως θα πρέπει λοιπόν κι εγώ να παραδεχτώ ότι ήμουν εγκληματίας; Κι όμως ήμουν κομμουνιστής και ως πατριώτης-κομμουνιστής γνώρισα καλά την Βέρμαχτ, τα Ες-Ες και τα υπόγεια της Γκεστάπο. Ευτυχώς γλίτωσα τα Νταχάου, τα Μαουτχάουζεν και τα Άουσβιτς. Μήπως το γεγονός αυτό, ότι δηλαδή συνυπήρξα με τους δεσμώτες και τους δημίους μου Ναζί σημαίνει ότι συνεργάστηκα και εξομοιώθηκα μαζί τους;

Βάλτε λοιπόν και το όνομά μου πλάι στα ονόματα του Χίμλερ και του Άιχμαν, για να μάθουν οι επόμενες γενιές ότι θύματα και θύτες είναι το ίδιο πράγμα.

Ξέρετε όμως κάτι; Εάν δεν ήμασταν εμείς οι κομμουνιστές και η Σοβιετική Ένωση, σήμερα το όνειρο του Χίτλερ για μια Γερμανία 1000 χρόνων θα είχε γίνει πραγματικότητα. Ίσως γι' αυτόν τον λόγο στενοχωρήσαμε τον Σουηδό εισηγητή στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την καταδίκη μας, γιατί ας μην ξεχνάμε πως όταν εμείς στενάζαμε στους θαλάμους βασανιστηρίων της Γκεστάπο, κάποιοι οικονομικοί κύκλοι της Σουηδίας έκαναν φλερτ με την Χιτλερική Γερμανία και είχαν άριστες σχέσεις κάθε είδους μαζί της. Ποιος ξέρει και πόσοι άλλοι σήμερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα ευχόντουσαν να νικήσει οι Χίτλερ.

Δεν έχω λοιπόν παρά να αναφωνήσω «Heil Hitler! Εσύ πάντα ζεις και μας οδηγείς. Το μεγάλο σου όνειρο για την τελική εξόντωση του κομμουνισμού επί τέλους πραγματοποιείται».

Όμως οι λαοί της Ευρώπης δεν θα τους κάνουν το χατήρι. Η ιστορική αλήθεια θα θριαμβεύσει.

30.- Είσαστε ο πρώτος Έλληνας που υποστήριξε τον φιλικό διάλογο με την Τουρκία, που οργανώσατε ομάδες ελληνοτουρκικής φιλίας. Τι θα λέγατε στο μεταξύ για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, πλησίασαν οι δυο λαοί ο ένας τον άλλον ουσιαστικά, εκλείπουν σιγά-σιγά τα παλιά μίση; Μπορούν να εκλείψουν οι ιστορικές πληγές;

Μ.Θ. Η γερμανική κατοχή άφησε πίσω της στην Ελλάδα 500.000 νεκρούς και μια χώρα κατεστραμμένη. Κι όμως δεν υπάρχει πια μίσος για τους Γερμανούς. Γιατί λοιπόν να υπάρχει για τους Τούρκους; Άρα το μίσος που λέτε καλλιεργείται συστηματικά κι από τις δύο πλευρές, για να μας κρατούν σε συνεχή ανασφάλεια και φόβο και για να αγοράζουμε από το υστέρημά μας όπλα θανάτου από τις ΗΠΑ και άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Εγώ πάντως δεν βρίσκω άλλη εξήγηση γι' αυτή την συστηματική πλύση εγκεφάλου.

31.- Συζητάει πολύ κανείς σήμερα για μια πιθανή σύγκρουση των πολιτισμών Clash of Civilizations. Για την Ελλάδα που βρίσκεται στο περιθώριο της Ευρώπης αυτή η φράση είναι μόνο και μόνο για ευρεία κατανάλωση;

Μ.Θ. Πράγματι... Προς το παρόν βλέπουμε μια σύγκρουση θρησκειών. Όμως κι αυτό είναι συζητήσιμο, γιατί ο πόλεμος των αμερικανών εναντίον των αράβων δεν έχει θρησκευτικά κίνητρα αλλά μόνο οικονομικά και στρατηγικά που μυρίζουν πολύ πετρέλαιο...

32.- Πως θα διαμορφωθεί ή και θα αλλάξει, κατά τη γνώμη σας, η Ευρώπη, προς τα που θα πρέπει να κοιτάξουμε, τι θα πρέπει να προσέξουμε; Τι θα πρέπει ίσως να μας κάνει να χαιρόμαστε;

Μ.Θ. Αχ η Ευρώπη... Για όσο χρονικό ορίζοντα μπορώ να δω μπροστά μου, βλέπω την Ευρώπη να είναι υποταγμένη πλήρως στις ΗΠΑ: οικονομικά, ιδεολογικά, πολιτικά, στρατηγικά και φυσικά πολιτιστικά. Σε λίγο θα μιλούν όλοι μόνο αγγλικά, θα τραγουδούν αγγλικά και θα σκέπτονται αμερικάνικα. Δυστυχώς δεν βλέπω να υπάρχει αξιόλογη δύναμη που να μπορέσει να εναντιωθεί και να σταματήσει αυτή την καταστροφική για τις εθνικές μας οντότητες και τους πολιτισμούς μας καταστροφή.

Για την «συμπαντική αρμονία» ΙΙ

Απαντήσεις στις ερωτήσεις του Georgios Hermann

1. Ι politiki propaganda mas lei simera pos xekinisse enas "polemos

tous politismous" metaxi tin christianiki kai tin islamiki kultura. Ti

eniothi enas antiprosopos tis "harmonias" kai tou politismou, opos o

Theodorakis, otan akoui afti ti kouvenda;

Μ.Θ. Ποτέ μου δεν κατάλαβα το νόημα αυτού του «σοφού» αποφθέγματος. (Νομίζω ότι μας προέκυψε από Ουάσιγκτον). Ποιοι πολιτισμοί; Σε τι διαφέρουν; Για ποιους λόγους συγκρούονται; Υπάρχει τάχα ένας ενιαίος δυτικός πολιτισμός και με ποια χαρακτηριστικά; Και ποιος είναι ο αντίστοιχος ανατολικός πολιτισμός; Ποιοι λαοί και ποιες χώρες ανήκουν στον πρώτο και ποιοι στον δεύτερο;

Η άποψή μου είναι ότι σήμερα όλα είναι σκόρπια, διάχυτα, πολύμορφα, χωρίς μεταξύ τους εσωτερική συνοχή: θρησκείες, τέχνες, εθνικότητες, κοινωνικές τάξεις, ήθη και έθιμα, τρόποι ζωής κλπ. Μπορεί να πει κανείς ότι οι διαφορές και οι συγκρούσεις που υπάρχουν μέσα σε κάθε χώρα είναι συχνά πιο μεγάλες από κείνες που υπάρχουν ανάμεσα σε δυο λαούς.

Μήπως λοιπόν αυτή η θεωρία ήρθε για να συγκαλύψει τον πραγματικό πόλεμο που υπάρχει σήμερα και που δεν είναι άλλος από τον πόλεμο των πλουσίων λαών κατά των φτωχών που εμφανίζεται με δύο πρόσωπα, το ένα κρυφό και το άλλο φανερό;

Ποιο είναι το κρυφό; Το κρυφό είναι εκείνο στο οποίο συμμετέχουμε όλοι ανεξαιρέτως οι Ευρωπαίοι και οι Βορειοαμερικανοί και που είναι η λεηλασία που κάνουμε κυρίως επάνω στους λαούς της Αφρικής και της Νότιας Ασίας. (Στην Νότια Αμερική την λεηλασία την κάνουν από μόνες τους οι ΗΠΑ). Εάν κάποιοι από μας νομίζουν ότι είμαστε αθώοι, τότε υπάρχουν δύο εξηγήσεις. Δηλαδή είτε είμαστε απληροφόρητοι είτε υποκριτές. Αυτός είναι ο Πρώτος Πόλεμος με θύματα κυρίως μικρά παιδιά, που πεθαίνουν καθημερινά σαν να είναι κουνούπια...

Ο Δεύτερος Πόλεμος, ο Μεγάλος και φανερός, είναι αυτός που κάνουν τα Μονοπώλια Μαμούθ με κέντρο τις ΗΠΑ και με θύματα όλο τον κόσμο -και τους Ευρωπαίους- με τη διαφορά ότι εμάς μας λιώνουν καθημερινά με οικονομικά και πολιτισμικά μέσα, ενώ τους άλλους με βόμβες και τανκς, με σφαίρες, με βασανιστήρια και ολικές καταστροφές όπως στο Ιράκ, γιατί εκεί τα στρατηγικά τους συμφέροντα μυρίζουν πετρέλαιο.

Εάν ο κύριος αυτός που εξαγγέλλει τον πόλεμο τον Πολιτισμών τολμούσε να ακριβολογήσει, τότε θα έλεγε ότι η σύγκρουση γίνεται ανάμεσα στον «Πολιτισμό» των ισχυρών ενάντια στον «Πολιτισμό» των Αδυνάτων. Των θυτών και των θυμάτων. Των Πλούσιων και των Φτωχών. Των βαρβάρων και των τελευταίων πραγματικά πολιτισμένων της εποχής μας λαών, δηλαδή των μαύρων και των μελαμψών, που θέλουν να ζουν με τα δικά τους ήθη και έθιμα και τις δικές τους θρησκείες και δεν τους το επιτρέπουμε, γιατί ο δυτικός άνθρωπος έμαθε από τις εποχές της αποικιοκρατίας να ζει και να δυναμώνει από το αίμα των αδυνάτων.

2. Den iparchi pio megali "disharmonia" metaxi tous anthropous apo afti

pou einai ta basanistiria; akoma kai stis "dimokraties" (Germanias,

Amerikis, Gallias) meriki politiki mas lene pos iparchi mia "anankia"

basanistiriou gia na polemisti i tromokratia. Ti eniothi enas

antiprosopos tou politismou opios eperasse to basanistirio me to soma

tou otan akoui kai phlepi afti tin praxi (Abu Gharaib, Gouantanamaro);

Μ.Θ. Στην διαρκή πάλη ανάμεσα στον Νόμο της Αρμονίας και στον Νόμο του Χάους. Όσοι θέλουν πολέμους και βασανιστήρια είναι τα νέα όργανα του Χάους, όπως ήσαν οι Ναζί, οι Φασίστες και οι στρατοκράτες Ιάπωνες την εποχή του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου. Όσο για την τρομοκρατία, είναι ένα απλό πρόσχημα σαν κι εκείνα που πρόβαλαν οι Μουσολίνι και οι Χίτλερ, προκειμένου να σπείρουν τον θάνατο και την καταστροφή. Θυμηθείτε τον κίνδυνο των Εβραίων, των κομμουνιστών, των τσιγγάνων και των ... ομοφυλόφιλων. Προκειμένου τότε να τους εξαφανίσουν, σκοτώσανε 80 εκατομμύρια αθώους ανθρώπους βυθίζοντας την ανθρωπότητα στο απόλυτο Χάος αποδεικνύοντας έτσι ότι ενεργήσανε σαν πιστά όργανα του Νόμου του Χάους.

Ας μην έχουμε λοιπόν σήμερα αυταπάτες. Η πάλη ανάμεσα στους δύο Νόμους, της Αρμονίας και του Χάους, ήταν είναι και θα είναι διαρκής, σκληρή, γήινη και συμπαντική!

Και δυστυχώς διαπιστώνω ότι οι δυνάμεις του Χάους με τα νέα τους προσωπεία έχουν καταφέρει να ξεγελάσουν πολλούς ανθρώπους και πολλούς λαούς, κυρίως στην Ευρώπη. Ας μην έχουν λοιπόν κι αυτοί τις αυταπάτες του κυρίου Τσάμπερλαιν, γιατί το Χάος δεν έχει όρια ούτε κάνει εξαιρέσεις. Εάν δεν χτυπηθεί τώρα στη ρίζα του, η επόμενη καταστροφή μπορεί να οδηγήσει στο τέλος του ανθρώπου ως πολιτισμένης μονάδας και αξίας στην υπηρεσία της Συμπαντικής Αρμονίας.

Πρέπει να πω ακόμα ότι ανατριχιάζω όταν όπως μου γράφετε υπάρχουν άνθρωποι που δεν διστάζουν να πουν ότι θεωρούν τα βασανιστήρια σαν ... ανάγκη. Όποιος τολμά να πει κάτι τέτοιο, είναι ήδη ένα τέρας, που όχι μόνο μας απειλεί αλλά κυρίως μας προσβάλλει και μας βρωμίζει, όλους μαζί και τον καθένα που θέλει να πιστεύει πως είναι άνθρωπος.

3. i Ellada vriskete anamesa tous christianikous kai islamikous

diaforetikous politismous - lene. Iparchi afti i diafora; kai - ean

iparchi - pia skesi iche palea kai prepi na echi simera i Ellada me to

gitona ti Tourkia;

Μ.Θ. Είναι αστείο να σκέφτεται και να ρωτά κανείς σήμερα κάτι τέτοιο. Χριστιανός, Μουσουλμάνος, Βουδιστής, Εβραίος, ανήκουν στον εσωτερικό κόσμο του κάθε ανθρώπου, του κάθε λαού. Είναι δικαίωμα και έκφραση της πολυμορφίας που πρέπει να χαρακτηρίζει τον ανθρώπινο πολιτισμό. Ο καθένας θα πρέπει να αφήνεται ελεύθερος να ζει όπως θέλει, να πιστεύει ό,τι θέλει και να κάνει ό,τι θέλει, φτάνει να μην ενοχλεί τον διπλανό του. Σήμερα δεν είδα τους Αφγανούς ή τους Ιρακινούς να αποβιβάζονται με στρατεύματα σε μια ξένη χώρα και να την βομβαρδίζουν επειδή δεν συμφωνούν με τον ... πολιτισμό της.

Τουλάχιστον εμάς τους Έλληνες ούτε μας απασχολεί ούτε μας ενοχλεί το ότι οι Τούρκοι είναι Οθωμανοί. Πιστεύω πως το ίδιο συμβαίνει κι από την άλλη πλευρά.

Έχω ασχοληθεί με το πρόβλημα των σχέσεων ανάμεσα στους δύο λαούς μας και θεωρώ τις υπαρκτές διαφορές ποσοτικού και όχι ποιοτικού χαρακτήρα. Το μείζον πρόβλημα παραμένει πάντα η Κύπρος, της οποίας η στρατηγική σημασία έχει αναβαθμιστεί λόγω του νέου πολεμικού δόγματος των ΗΠΑ, που θεωρούν ως πρωταρχικό στόχο της επιθετικής τους πολιτικής την Μέση Ανατολή.

Και για να καταλάβετε τη ζωτική σημασία που έχει η Κύπρος για την αμερικανική κυβέρνηση και το αμερικανικό πεντάγωνο, σας λέω μόνο αφ' ενός για να διασκεδάσετε και αφ' ετέρου για να προβληματιστείτε, ότι την εποχή που οι Ελληνοκύπριοι επρόκειτο να ψηφίσουν με ένα ΝΑΙ ή ένα ΟΧΙ το αγγλοαμερικανόπνευστο σχέδιο Ανάν, ο τότε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, προκειμένου να επηρεάσει ηγέτες Κυπριακών κομμάτων υπέρ του σχεδίου Ανάν, συνήθιζε να τους τηλεφωνεί προσωπικά στις τρεις τη νύχτα, για να μάθει ... για την υγεία τους! «Hallo George... Καλημέρα. Πώς είσαι; Πώς είναι η γυναίκα σου; Τα παιδιά; Όλα καλά;...».

Καημένη Κύπρος... Εάν έλειπαν αυτοί οι εναγκαλισμοί των Μεγάλων, θα ήσουν σήμερα ένα ευτυχισμένο νησί με τις δύο εθνότητες, Έλληνες και Τούρκους να ζούνε ειρηνικά και να χτίζουν χέρι-χέρι την όμορφη πατρίδα τους.

ΠΗΓΗ