Διαβάστε επίσης:
Ο Γιώργος Νταλάρας είναι εκείνος που πρώτος αποκρίνεται
στην αποκλειστική επιστολή του Μίκη Θεοδωράκη προς τον Θεοδωρακισμό/Theodorakism, σχετικά με τα «προδομένα
έργα» της περιόδου 1980-2000.
Συναντήσαμε τον Γιώργο Νταλάρα στη συνέντευξη Τύπου της εφημερίδας
«Έθνος» (06-11-2014), με αφορμή τη προσφορά του «Έθνους της Κυριακής» των αυτοβιογραφιών του
Μίκη Θεοδωράκη. Επιδιώξαμε τη δική του αντίδραση, στην τόσο σημαντική επιστολή
του Μίκη Θεοδωράκη και πρόθυμος ο κ. Νταλάρας ανταποκρίθηκε, αποστέλλοντάς μας το
σχετικό απόσπασμα της ομιλίας του, αναφερόμενος σχετικά στα όσα με τη σειρά του
επεσήμανε στην επιστολή του ο Μίκης Θεοδωράκης.
Οι συντελεστές του Θεοδωρακισμού
Παραθέτουμε παρακάτω την αντίδραση του Έλληνα τραγουδιστή (τα «μαυρισμένα»
γράμματα, είναι από τον κ. Νταλάρα):
«Η μουσική του Μίκη έχει πάντα
λόγο, αιτία και ευρύτητα, γι' αυτό και ξεφεύγει από τα σύνορα της χώρας,
ευαισθησία και δυναμική και αποτυπώνει την αντίσταση με προσήλωση, σταθερά
υποστηρικτική στον αγωνιζόμενο άνθρωπο της όποιας πατρίδας.
Σήμερα στις δύσκολες ώρες της
απόγνωσης, του αδιέξοδου, σ’ ένα ασφυκτικό περιβάλλον, χωρίς ανθρωπιά, χωρίς
αλληλεγγύη και χωρίς ελπίδα, τα τραγούδια του Μίκη, οι επιλογές του και η στάση
ζωής του, ανοίγουν ένα παράθυρο.
Προτείνουν λύσεις, προτείνουν μία λύση στην ουσία, ότι χωρίς αγώνα,
χωρίς να είσαι «ταγμένος» όπως λέει ο Ρίτσος στο λιανοτράγουδο, δεν μπορείς να
ελπίζεις.
Γι’ αυτό σήμερα, περισσότερο από
ποτέ, όχι εμείς μόνοι, αλλά μαζί με τα παιδιά μας ακουμπάμε στον Μίκη. Στη
μουσική του, αλλά και στον άνθρωπο.
Εξάλλου ο ίδιος μας έχει δώσει
αυτό το δικαίωμα. Να ανοίγουμε κάθε φορά που πνιγόμαστε ένα μεγάλο παράθυρο για
να μπει καθαρός αέρας, αληθινό φως για σπάσουμε αυτή τη θορυβώδη σιωπή. Ο ίδιος
μας έδωσε αυτό δικαίωμα, λέγοντας μας δεκάδες χρόνια πριν ότι όταν ο λαός και η
κοινωνία δοκιμάζονται από βαθιές κρίσεις, ο εκπρόσωπος της κουλτούρας γίνεται
Φεραίος, Σολωμός, Κάλβος, Παλαμάς, Σικελιανός, Νερούδα, Che Guevara, Μίκης Θεοδωράκης.
Παλεύει μαζί μας στην πρώτη γραμμή μαχόμενος. Έλεγα πιο πάνω, ότι όσο θυμάμαι
τη ζωή μου, θυμάμαι την ιστορία του τόπου μου, παράλληλα με το έργο και τη ζωή
του Μίκη.
Θα μπορούσα να συντάξω ένα ημερολόγιο από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου
με διαρκείς αναφορές. Όταν στην Ελλάδα συνέβαινε αυτό ο Μίκης έγραφε και έλεγε
εκείνο. Θα έγραφα στην αρχή σαν παιδί, μετά σαν έφηβος και λίγο πιο μετά,
επειδή είχα την τύχη να τον ζήσω, σαν συνεργάτης. Αυτό που με εντυπωσίαζε
πάντα, είναι μαζί με όλα τα άλλα, η ενόραση του και η ευαισθησία του να
διαβλέπει χρόνια πριν γεγονότα και καταστάσεις. Θυμάμαι τη συνεργασία μας στο
«Ραντάρ» το 1981. Το Ραντάρ ήρθε σε μία περίοδο ύφεσης του πολιτικού τραγουδιού
που άρχισε να εξαντλείται κάτω από την υπερβολή μίας ακατάσχετης
συνθηματολογίας. Τα μέσα συστηματικά
απέφυγαν τη διαφορετικότητα αυτού του λόγου και στην ουσία αγνόησαν το Ραντάρ
και τον Επιβάτη, όπως εντοπίζει και ο ίδιος σήμερα. Τα τραγούδια λειτούργησαν υπόγεια και
διεισδυτικά στον κόσμο και ιδιαίτερα στην νεολαία. Και έτσι διακινήθηκε μέσα
στη φαινομενική ανεμελιά, ένας πολιτικός λόγος που χαρακτηριζόταν από κοινωνική
ευρύτητα, κατέγραφε για πρώτη φορά ατομικά αδιέξοδα και προσωπικές ευαισθησίες,
και παράλληλα, έθιγε με δυναμισμό την «όψιμη αντιστασιακότητα» με μία απότομη
σχεδόν ωμή γλώσσα. Αυτή η καινούργια
στιχουργική όμως, η νέα γλώσσα του Τριπολίτη, απαιτούσε μία λυρική προσέγγιση
και σαφώς χαμηλότερους μουσικούς τόνους για να λειτουργήσει. Η μουσική ιδιοφυΐα του Μίκη, για μία φορά
ακόμα ανάγνωσε αυτή την ιδιαιτερότητα, και μίλησε και μουσικά με μία καινούργια
γλώσσα.
Παρότι κράτησε τις συνθετικές γραμμές του λαϊκού τραγουδιού εμφάνισε
έντονα λυρικά στοιχεία σε τραγούδια όπως το «Ο Κόσμος Ξημερώνει» ή το «Αγάπη».
Μέσα από τη μουσική του Μίκη εκφράστηκε για μία φορά ακόμη με λυρισμό, η αγωνία
του ανθρώπου, που τις επόμενες δεκαετίες έμελλε να βυθιστεί κοινωνικά σε μία
βαθιά μοναξιά, κατάθλιψη και απομόνωση.....
Που να σε ταξιδέψω
γυαλιά και λαμαρίνες
γεμίσανε τα χρόνια
με εκτελεσμένους μήνες
Θα μπορούσε να είναι το θλιμμένο βαλς του αποχαιρετισμού μίας εποχής,
που έμελλε να διαδεχτεί η ιδέα του politically correct νεοφιλελευθερισμού, που
στη συνέχεια οδήγησε τα ακραία φαινόμενα που ζούμε σήμερα. Γι’ αυτό αυτή η δυνατότητα επικοινωνίας που
δίδεται σήμερα με την έκδοση αυτής της βιογραφίας, η οποία περιέχει όλες τις
πολιτικές σκέψεις και κοινωνικές θέσεις του Μίκη, έχει μεγάλη αξία να διαβαστεί
από όσο περισσότερους γίνεται. Ειδικά
τους νέους. Είναι διέξοδος και
προοπτική. Είναι μια άξια πρωτοβουλία.»
μισό λεπτό... Ο κ.Νταλάρας δεν απαντάει σε τίποτα και ουσιαστικά το μόνο που κάνει είναι ότι στρογγυλεύει την απάντησή του. ο Μίκης γράφει συγκεκριμένα πράγματα στην επιστολή του και κατηγορεί συγκεκριμένα πρόσωπα και καταστάσεις, για τα οποία ο κ.Νταλάρας ΔΕΝ απαντάει. έτσι να λέμε γενικά και αόριστα ότι η ίδια η "εποχή" έθαψε το ΡΑΝΤΑΡ, είναι μια υπέρ απλούστευση. ο ίδιος τι έκανε για να μην θαφτεί το ΡΑΝΤΑΡ; αντέδρασε; πόσο και πότε; πόσο τραγούδια τραγουδούσε απ' το ΡΑΝΤΑΡ; πόσες φορές το ερμήνευσε σε συναυλίες ολόκληρο; όλα τα άλλα είναι δικαιολογίες για να βγάλει την ουρά του απ' έξω!
ΑπάντησηΔιαγραφήΣΩΣΤΟΣ
ΔιαγραφήΛυπάμαι μα σχολιασμούς απίο τους αφιλοκερδώς αμοιβλωμενους καλλιτέχνες που ζητούν λεφτά "για τον ηχολήπτη τους" να κάνουν μία συναυλία συμπαράστασης δεν τους ανέχομαι. Εγώ δεν θα επεδίωκα να μου αμαυρώσει το μπλόγκ ένα πουλημένο τομάρι όπως ο αφιλοκερδής καλλιτέχνης που με τόσες γραμμές αναπτύσεει το "τίποτα".
ΑπάντησηΔιαγραφήΑνώνυμε 4:19, δεν μας εκφράζει το σχόλιό σας και σε καμία περίπτωση δεν θα χρησιμοποιούσαμε μια τέτοια γλώσσα για να πούμε την άποψή μας και να σχολιάσουμε κάτι. Και σε καμία περίπτωση δεν αμαυρώνει το blog η άποψη του Γιώργου Νταλάρα. Διαφωνίες μπορεί να υπάρχουν, αλλά εκφράσεις όπως "πουλημένο τομάρι" και άλλα τέτοια, δεν μας εκφράζουν και δεν εκφράζουν το blog.
ΔιαγραφήΟ Θεοδωρακισμός είναι φάρος πολιτισμού. Και τέτοιος θέλουμε να παραμείνει.
Έχω κουραστεί να διαβάζω τους τίποτα να σχολιάζουν ΤΟΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΕΛΛΗΝΑ ΘΕΟ ΤΟΝ ΜΕΓΑ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ ΚΑΙ ΕΝΑ ΗΜΙΘΕΟ ΟΠΩΣ ΤΟΝ ΝΤΑΛΑΡΑ
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ Νταλάρας τώρα να μοστράρει στον Θεοδωρακισμό δεν είναι και μικρό πράγμα για να αναστενάξουν μερικοί....
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ Νταλαράς απάντησε ουσιαστικά.... με το να μην απαντήσει!
ΑπάντησηΔιαγραφήΤι άλλο μπορούσε να πει στους κεραυνούς που εξαπέλυσε ο Μίκης.
Προσωπικά δεν περίμενα κάτι περισσότερο.
Ένας δάσκαλος έβαλε μια μαθήτριά του να διαβάσει μέσα στην τάξη την επιστολή του Μίκη. Η τάξη αποτελούνταν από νεολαίους που σπουδάζουν κάποια μορφή τέχνης. Δεν αναφέρω λεπτομέρειες για λόγους ασφαλείας...καταλαβαίνετε.
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ μαθήτρια έβαλε τα κλάμματα και είπε ότι ο Μίκης έχει δίκιο. Η κοπέλα εξήγησε τους λόγους που ο Μίκης έχει δίκιο και κατέθεσε την προσωπική της εμπειρία από το χώρο των τεχνών για το θέμα Μίκης Θεοδωράκης. Είπε τί υπέστη η ίδια και συνάδελφοι της για να μην λένε ούτε το όνομά του. Μετά όλη η τάξη έκλαιγε.
Ο κ. Νταλάρας μπορεί να συνεχίσει την καριέρα του όπως επιθυμεί. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι ένας δάσκαλος διάβασε σε μια τάξη γεμάτη από μελλοντικούς καλλιτέχνες την επιστολή του Μίκη και αυτή η τάξη έκλαιγε.
Η αντίστροφη μέτρηση, για όλους εκείνους που πρόδωσαν τον Μίκη, που τον κατηγόρησαν, που πέταξαν λάσπη, που τον μαχαίρωσαν πισώπλατα, που του είπαν ψέμματα έχει αρχίσει. Θα ρθει η μέρα που όλοι αυτοί, καλλιτέχνες, πολιτικοί, εκδότες, δημοσιογράφοι, πρώην σύντροφοι και συναγωνιστές του...κλπ κλπ, θα ντρέπονται να κυκλοφορήσουν.
Ο Μίκης θα νικήσει και πάλι. Να το θυμόμαστε αυτό.
Προφανώς, ο κ. Νταλάρας δεν έχει ιδέα για το τί πρεσβεύει ο Μίκης Θεοδωράκης, γεγονός που με κάνει να σκέφτομαι πως, ίσως και ποτέ του να μη κατάλαβε το τί τραγουδούσε !!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΑυτή η σκέψη προκύπτει από αυτά που λέει και κάνει ο κ. Νταλάρας και από αυτά που λέει και κάνει ο Μίκης Θεοδωράκης, καθώς:
Ενώ ο Μίκης Θεοδωράκης, αψηφώντας τη βεβαρημένη (λόγω βασανιστηρίων) σωματική του κατάσταση, έχει αποδυθεί σε άνισο αγώνα για το ξήλωμα της καταστροφικής κομματοκρατίας, ο κ. Νταλάρας στοιχίζεται , χεράκι-χεράκι με τη σύζυγό του, (πρωτοκλασσάτο στέλεχος/βουλευτή/υπουργό αυτής της σαπίλας) στις ορδές της.
Πώς, λοιπόν, μας λέει ο πολύς κ. Νταλάρας: “Σήμερα στις δύσκολες ώρες της απόγνωσης, του αδιέξοδου, σ’ ένα ασφυκτικό περιβάλλον, χωρίς ανθρωπιά, χωρίς αλληλεγγύη και χωρίς ελπίδα, τα τραγούδια του Μίκη, οι επιλογές του και η στάση ζωής του, ανοίγουν ένα παράθυρο”.
Το “ασφυκτικό περιβάλλον, χωρίς ανθρωπιά, χωρίς αλληλεγγύη και χωρίς ελπίδα”, είναι αυτό που υπηρετεί η σύζυγός του με αυτόν στο πλευρό της!
Και μόνον αυτή η υποκριτική στάση του κ. Νταλάρα, αρκεί για να τεκμηριώσει την απαγοήτευση του Μίκη για συνεργάτες του στα τραγούδια και στη μουσική του.
Κρίμα στα καθαρά λαϊκά τραγούδια που σου δώσαν και τραγούδησες, Γιώργο Νταλάρα !!! Τα λέκιασε η συμπεριφορά σου....
Το πρόβλημα, πιστεύω, είναι βαθιά πολιτικό. Ο Γιώργος Νταλάρας είναι μέρος του προβλήματος.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν συμφωνώ που το όλο πρόβλημα εστιάστηκε στο πρόσωπο ενός. Είναι ένα πλέγμα πραγμάτων με κορμό το ίδιο το πολιτικό σύστημα. Η προσωπική ευθύνη βρίσκεται στα κλαδιά του δέντρου. Ανάμεσα στα κλαδιά και οι Έλληνες που ουδέποτε αναζήτησαν τα έργα του Θεοδωράκη.
Η εύκολη λύση είναι να κάψουμε στην πυρά τον Νταλάρα. Οκ ας το κάνουμε, θα λυθεί το πρόβλημα; Θα γυρίσει ο χρόνος πίσω; Θα διαφυλάξουμε τον ελληνικό λαϊκό πολιτισμό που σήμερα βάλλεται όσο ποτέ άλλοτε;
Κατά τη γνώμη μου άλλα πράγματα πρέπει να κάνουμε.
Δεν ξέρω αν κάποιοι θεωρείτε πως αποποιείται ευθυνών ο Νταλάρας. Ο ίδιος -όπως και άλλοι καλλιτέχνες- είχε το δικαίωμα όμως να μην θέλει να είναι τραγουδιστής ΜΟΝΟ του Μίκη. Οι ανησυχίες των καλλιτεχνών δεν περιορίζονται σε ένα είδος τραγουδιού ή σε έναν συνθέτη. Είναι, δε, προς τιμήν του που απάντησε. Γενικόλογα λέτε κάποιοι αλλά πάντα με δέος απευθυνόταν στον Μίκη ακόμα κι όταν ο μέγας συνθέτης άλλαζε από τη μια μέρα στην άλλη διάθεση απέναντι σε πρόσωπα και καταστάσεις.Το πρόβλημα με τα τραγούδια του Μίκη και τα παράπονά του εστιάζεται αλλού νομίζω.Θεωρώ πως ο Μίκης από το 1974 και για αρκετά χρόνια μονοπώλησε τη δισκογραφία και κυριάρχησε ολοκληρωτικά. Φυσικό ήταν να επέλθει κορεσμός από ένα σημείο κι έπειτα.Και να αναζητήσουν άλλες μουσικές κοινό και καλλιτέχνες.Αν και ο Νταλάρας αρκετές φορές ''ώθησε'' κι επαναπρόβαλε το έργο του Μίκη όσο μπορούσε. Με πίεση μεγάλη προς την εταιρία. Όσο κι αν θαυμάζω τον Μίκη ίσως δεν ήθελε να καταλάβει τις συνθήκες που δημιουργήθηκαν. Επιρρίπτει μονίμως ευθύνες σε άλλους αλλά υπάρχουν ευθύνες και στον ίδιο λόγω κάποιων επιλογών του. Πολιτικών ή και καλλιτεχνικών ακόμα.Που έφεραν κούραση ή και σύγχυση στον κόσμο.Υπάρχουν αλήθειες στην επιστολή του Μίκη αλλά υπάρχουν κι άλλες αλήθειες που δεν τις αναγνωρίζει.Γιατί αδικημένος ο Μίκης δεν νομίζω πως είναι. Ίσως ήθελε κι άλλο βέβαια. Πόσο ακόμη όμως; Πόση αναγνώριση ακόμη; Το μεγαλείο του είναι τέτοιο που πολλούς ανθρώπους τους κάνει να ξεχνάνε τα όποια λάθη και να επικεντρώνονται στη μουσική του. Μία από αυτούς κι εγώ.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕλένη Κ.
Eλένη Κ, κλείνετε το σχόλιό σας γράφοντας "τους κάνει να ξεχνάνε τα όποια λάθη". Μπορείτε να μας αναφέρετε ποια είναι τα λάθη του συγκεκριμένα;
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ Γιώργος Νταλάρας φέτος στις εμφανίσεις του στον ΖΥΓΟ τραγούδησε ΡΑΝΤΑΡ.
ΑπάντησηΔιαγραφήhttps://www.youtube.com/watch?v=aflCOLfNQuU
Συγχαρητήρια που το έκανε! Σίγουρα η πίεση που άσκησε ο Θεοδωρακισμός απέδωσε καρπούς!