Ο Μίκης, η «Ρωμιοσύνη» και το… άγιον ξύλο (που δεν βγήκε απ’ τον παράδεισο)

Aναδημοσίευση απο το http://entexnos.wordpress.com

«Εξη του Γενάρη Γιορτή των Θεοφανείων. Στο λιμάνι του Πειραιά η τελετή του αγιασμού των υδάτων γίνεται και φέτος με τη συμμετοχή του βασιλιά και της κυβέρνησης. Ομως ο (καταργημένος ένα χρόνο πριν από τον Κωνσταντίνο πρωθυπουργός) Γ. Παπανδρέου δήλωσε ότι θα παραστεί κι εκείνος στην τελετή. Ο βασιλιάς αναγκάστηκε να πάει με τους επίσημους… λίγο πιο κει, στο Τουρκολίμανο. Στη μια τελετή, δεκάδες χιλιάδες κόσμου. Στην άλλη, μερικοί υπουργοί (από την κυβέρνηση των αποστατών) και διακόσια άτομα.» 

Στο κεντρικό λιμάνι, γύρω στις 11, έφτασε κι ο Μίκης Θεοδωράκης με την αντιπροσωπεία της ΕΔΑ. Οταν ο μητροπολίτης άρχισε να ψέλνει την καθιερωμένη δέηση για τη μακροημέρευση της βασιλικής οικογένειας, ένα μυριόστομο ρυθμικό σύνθημα σκέπασε και τη φωνή του και την μπάντα που παιάνιζε και τις σειρήνες των καραβιών: “Κάτω το διάγγελμα!” (Εννοούσαν το πρωτοχρονιάτικο διάγγελμα του Κωνσταντίνου, στο οποίο αποκαλούσε τον κομμουνισμό μίασμα). Σε λίγο ένα τεράστιο, αυθόρμητο συλλαλητήριο είχε δημιουργηθεί. Μπροστά – μπροστά ο Μίκης: “Δημοκρατία! 1-1-4! Εκλογές!”

Ενας υπαστυνόμος ούρλιαξε: “Ακούς εκεί να μην πάει κανένας στο βασιλιά και να ‘ρθούν όλοι στον Παπανδρέου και την ΕΔΑ!” Αρχισε η επίθεση της αστυνομίας. Επεφταν με λύσσα σ’ όποιον έβρισκαν στο πέρασμά τους. Ρίχτηκαν πάνω στο Μίκη. Τον τραυμάτισαν. Ενας αρχιφύλακας ούρλιαξε με τη σειρά του: “Θεοδωράκη Βούλγαρε!”

Ο “Βούλγαρος” γύρισε στο σπίτι τρέμοντας από οργή και συγκίνηση. “Εφτασε η ώρα της Ρωμιοσύνης!” σκέφτηκε. Οι στίχοι τον περίμεναν. Κείνη τη μέρα δε βγήκε από το σπίτι, ούτε έφαγε. Αρχισε και τέλειωσε τη σύνθεση της Ρωμιοσύνης».

Φώντας Λάδης «Μίκης Θεοδωράκης – Το χρονικό μιας επανάστασης» (εκδ. Εξάντας, 2001).

Ο Μίκης θεοδωράκης, γράφει για το γεγονός στο βιβλίο του «Μελοποιημένη ποίηση» (Εκδόσεις Υψιλον):

«Στη γιορτή των Φώτων στα 1966, κάποιο άγνωστο χέρι τοποθέτησε το χειρόγραφο του Ρίτσου πάνω στο αναλόγιο του πιάνου μου, στη Νέα Σμύρνη. Τη ‘Ρωμιοσύνη’ μου την είχαν φέρει στο σπίτι γυναίκες κρατουμένων πολλά χρόνια πριν. Είχαν περάσει πρώτα απ’ τον Ρίτσο, που διάλεξε ο ίδιος τα αποσπάσματα από τη ‘Δοκιμασία’ για να μου τα εμπιστευθεί. Όμως τα χειρόγραφα σκεπάστηκαν από άλλα. Χάθηκαν. Ξεχάστηκαν. Ωσπου εκείνη ακριβώς τη στιγμή κάποιο χέρι (χωρίς να ξέρει κανείς το πώς και το γιατί) τα ανέσυρε και τα ακούμπησε στο πιάνο.

Είχαν προηγηθεί συγκρούσεις στον Πειραιά με την Αστυνομία. Ο άγριος ξυλοδαρμός και η κακοποίησή μου, γεγονότα που με επηρέασαν βαθιά. Τόσο που, μόλις διάβασα τον πρώτο στίχο ‘Αυτά τα δέντρα δε βολεύονται με λιγότερο ουρανό’ κάθισα, όπως ήμουν λερωμένος με λάσπη και αίματα, και συνέθεσα μονορούφι τη Ρωμιοσύνη.

Όταν την άλλη μέρα την άκουσε ο Ρίτσος, έμεινε άφωνος. Ποτέ άλλοτε δεν τον είδα τόσο χαρούμενο, τόσο συγκλονισμένο όσο τη μέρα που στο ‘Κεντρικό’ που ήταν γεμάτο με αντιστασιακούς, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης τραγούδησε τη Ρωμιοσύνη.»

Ο συνθέτης λέει ότι μελοποιεί τη «Ρωμιοσύνη» σε μια συνέντευξη Τύπου που δίνει την επόμενη μέρα για το «Μαουτχάουζεν» σε στίχους Ιάκωβου Καμπανέλλη. Το παλάτι και η κυβέρνηση αντιδρούν με τον αυταρχικό τρόπο που γνωρίζουν καλά. Στις 12 Ιανουαρίου, απαγορεύεται η μετάδοση όλων των τραγουδιών του Θεοδωράκη από τα κρατικά ραδιόφωνα (τα μόνα που υπήρχαν), προκαλώντας την έντονη αντίδραση του πνευματικού και καλλιτεχνικού κόσμου. Και φυσικά του ίδιου του συνθέτη:

«Οι σκοτεινές δυνάμεις της υποτέλειας σπεύδουν να υλοποιήσουν το βασιλικό διάγγελμα του μίσους. Ομως, ό,τι και να κάνουν δεν θα μπορέσουν ποτέ να πείσουν έστω και έναν Ελληνα ότι τα τραγούδια μου είναι… μίασμα. Αν είχαν και ελάχιστη ιστορική μνήμη θα έβλεπαν ότι και κάποιοι άλλοι με διάλεξαν για στόχο τους, όμως η δίωξή μου δεν τους έφερε… γούρι. Είναι φαίνεται μοιραίο όποιος χτυπά τη Ρωμιοσύνη (με οποιοδήποτε τρόπο και για οποιαδήποτε αιτία) να παίρνει τελικά το δρόμο της εξορίας – και με ψεύτικο όνομα» (εδώ εννοεί τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ο οποίος μετά την εκλογική του ήττα, το 1963, αναχώρησε με το ψεύτικο όνομα Τριανταφυλλίδης για το Παρίσι, απ’ όπου επέστρεψε έπειτα από 11 χρόνια, μετά την πτώση της χούντας).

Σχόλια

  1. Ωσάν να μην πέρασε ούτε μία ημέρα.
    Ο Θεοδωράκης γνωρίζει πάλι την απαγόρευσή του.
    Κανένας ραδιοφωνικός σταθμός παίζει τα τραγούδια του, με πρωτοπορία τους ραδιοφωνικούς και ιντερνετικούς σταθμούς της αριστεράς.

    Ευτυχώς που υπάρχουν ακόμα κάποιοι γενναίοι άνθρωποι του Θεάτρου κι έτσι είχαμε την ευτυχία να παρακολουθήσουμε το θεατρικό έργο "Ποιος τη ζωή μου".

    Ο ελληνικός λαός υφίσταται ήδη από τη δεκαετία του 1980 μια ιδεολογική τρομοκρατία γύρω από το όνομα του Μίκη. Ουδείς τολμούσε επί σειρά ετών να προφέρει το όνομα του μεγάλου μας συνθέτη. Λάσπη, κοροϊδία και χλευασμός ακολουθούσαν.

    Η μουσική του "κόπηκε" από τα ραδιόφωνα και τις τηλεοράσεις, λες και στην Ελλάδα της έξαρσης της δημοκρατίας υπήρχαν "μαύρες λίστες". Ή μήπως υπήρχαν;

    Χτυπώντας το σύστημα τη μουσική του Μίκη, ταυτόχρονα χτυπούσε και όλους τους σπουδαίους συνθέτες. Τον Ξαρχάκο, τον Μαρκόπουλο, το Χατζιδάκι, το Λεοντή και τόσους άλλους.
    Καθώς ο στόχος του συστήματος ήταν να χτυπήσει τη ραχοκοκαλιά του ελληνικού πολιτισμού, που διαχρονικά είναι το τραγούδι, χτύπησε τη μουσική του Μίκη για να "πέσουν" και όλοι οι άλλοι.

    Στη θέση των μεγάλων συνθετών έβαλε το λεγόμενο "νεοέντεχνο". Ένα γλυκερό τραγούδι χωρίς ποίηση, περιορισμένο κυρίως σε ερωτικό στοίχο της γκρίνιας κάτω από τους ήχους κιθάρας επιπέδου δευτεροετούς μαθητή ωδείου. Οι εξαιρέσεις δεν μπόρεσαν να επικρατήσουν παρά μονάχα ως εξαιρέσεις.

    Ταυτόχρονα το σύστημα, μπόλιαζε τη ψυχή και τη σκέψη των Μαζών με το σκυλάδικο και το μπουζουκοπόπ. Τώρα λαϊκό τραγούδι έγιναν τα τραγούδια της καψούρας με τους σαφείς σεξιστικούς και άλλους υπαινιγμούς.

    Η νέα ολιγαρχία, που αναδύθηκε μέσα από τα πακέτα Ντελόρ και είχε τις ρίζες της στο περιθώριο, άνοιξε την αγκαλιά της και τα σαλόνια της στους εκπροσώπους της υποκουλτούρας. Και έτσι τους νομιμοποίησε. Από την άλλη, οι μπίζνες ήταν προσοδοφόρες καθώς στη μπίζνα του τραγουδιού αυτού εμπλέκονταν και τα ΜΜΕ, με επικεφαλής την "ελεύθερη" τηλεόραση, που ποτέ δεν κατέβαλε φόρο για τις συχνότητες που εκπέμπει.

    Ένα μικρό κομμάτι της παραδοσιακής αστικής τάξης, αποτραβήχτηκε, κλείστηκε σε γρανιτένια κτήρια για να απολαμβάνει τη γαλήνη της με ήχους ατονάλ. Καθώς απεχθάνεται και αυτή το λαό, δεν ενδιαφέρθηκε καθόλου για τον πολιτισμό του. Θεωρούσε πάντα ως δικιά της τέχνη ό,τιδήποτε δυτικό και αναστέναζε μελαγχολικά για την ατυχία της να έχει γεννηθεί στην Ελλάδα. Δεν ενεπλάκη με την υποκουλτούρα αλλά την ανέχτηκε.

    Το αποτέλεσμα όλου αυτού του πλέγματος ήταν η ανάγκη του λαού μας για το διονυσιακό να μεταλλαχθεί σε έκφραση χυδαιότητας, που ρίζωσε μέσα στη συμπεριφορά του και τον συντροφεύει σε κάθε κοινωνική εκδήλωσή του, ακόμα και στην καθημερινότητα.

    Αν ο λαός σήμερα είναι ένα από τα βασικά αναχώματα του συστήματος, καθοριστικό ρόλο έχει παίξει η αποξένωσή του από τις ρίζες του πολιτισμού του αλλά και από τα μεγάλα και σπουδαία έργα τέχνης.

    Το σχόλιό μου αυτό αφιερώνω με θλίψη, στην Αριστερά που σύσσωμη χτύπησε κι αυτή τον Μίκη Θεοδωράκη και τη μουσική του.

    Αναστασία Βούλγαρη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Μία απορία: Με ποιον τρόπο ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος κατήργησε τον Γ. Παπανδρέου;;;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ανώνυμε 11:38,
      To 65' έγινε το λεγόμενο Βασιλικό Πραξικόπημα με το οποίο η εκλεγμένη με 52% κυβέρνηση της Ενώσεως Κέντρου με πρωθυπουργό τον Γεώργιο Παπανδρέου, εξαναγκάστηκε σε παραίτηση απ' τον Βασιλιά Κωνσταντίνο. Στην θέση της μπήκε η κυβέρνηση αποστατών υπο τον Γεώργιο Αθανασιάδη - Νόβα.



      Διαγραφή
    2. Ανώνυμε 11:38 ρωτάς σοβαρά η κάνεις πλάκα;
      Δεν ξέρεις για την αποστασία του 1965; Ρε μπας και είσαι Βασιλικός;

      Διαγραφή
  3. Είμαι ο 11:38. Δεν είμαι φιλοβασιλικός αλλά θέλω να λέγονται αλήθειες.
    Σέβομαι απολύτως την άποψή σας, όμως και ο "γέρος" έκανε ορισμένες αντισυνταγματικές κινήσεις. Π.χ. Κάθε μήνα έπρεπε ο πρωθυπουργός να επισκέπτεται τον Βασιλιά. Ο Παπανδρέου δεν τον επισκέφθηκε από τον Απρίλιο του 1965. Δεν τον επισκέφθηκε 2 μήνες!
    Ο Παπανδρέου διπλασίασε την βασιλική χορηγία και έδωσε στον Κωνσταντίνο την εξουσία να έχει ισχυρό λόγο στον διορισμό των αρχηγών των Ενόπλων Δυνάμεων.
    Ο Κωνσταντίνος δεν έπρεπε να στείλει τις 3 αυστηρές περίφημες "βασιλικές" επιστολές και ο γέρος έπρεπε να συμβιβαστεί με τον Κωνσταντίνο, όπως του το ζήτησαν 8 από τα 11 ιδρυτικά στελέχη της Ένωσης Κέντρου.
    Ο Κωνσταντίνος στην τελευταία συνάντηση με τον γέρο τού πρότεινε να αναλάβει οποιοδήποτε άλλος εκτός από τον τελευταίο το Υπουργείο Άμυνας. Ο Παπανδρέου αρνήθηκε. Έπειτα, ο τέως του πρότεινε ύστερα να αναλάβει ο ίδιος ο Παπανδρέου το Υπουργείο Αμύνης αλλά η υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ να πάει στο Υπουργείο Δικαιοσύνης. Ο Γέρος επέλεξε την ρήξη και ο Κωνσταντίνος, ως όριζε το τότε Σύνταγμα, διόρισε τον Νόβα.
    Δεν βλέπω πουθενά βασιλικό πραξικόπημα. Καταλογίζω ευθύνες στον Βασιλιά αλλά και ο γέρος ευθύνεται μιας που ήθελε να απαλλάξει τον γιο του Ανδρέα από τις τσιμπίδες της στριατιωτικής δικαιοσύνης.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Η υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ αποτελούσε σκευωρία εναντίον του Ανδρέα Παπανδρέου, βγαλμένη απ' το παρακράτος της δεξιάς και το παλάτι. Χωρίς να έχω καμία διάθεση να τον υπερασπιστώ. Αυτό είναι αποδεδειγμένο και απο πουθενά δεν προκύπτει οτι ήταν πραγματικά μπλεγμένος ο Ανδρέας στην υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ. Ο Γ.Παπανδρέου απ' την άλλη, εξωθήθηκε σε παραίτηση απ' τον Κωνσταντίνο διότι ο Κωνσταντίνος ήθελε να ελέγξει το υπουργείο Άμυνας και τις ένοπλες δυνάμεις και δεν του άρεσε ο Ανδρέας Παπανδρέου που ήθελε να βάλει ο πρωθυπουργός. Ήταν όμως δικαίωμα του Γ.Παπανδρέου να ορίσει υπουργό άμυνας όποιον ήθελε, διότι ήταν ο εκλεγμένος πρωθυπουργός της χώρας και μάλιστα με τεράστιο ποσοστό. Είχε δικαίωμα να ορίσει ακόμα και τον Ανδρέα. Ο Ανδρέας ήταν κόκκινο πανί τότε για το παλάτι και την δεξιά διότι ανήκε στην αριστερή πτέρυγα της Ενώσεως Κέντρου. Η ιστορία είναι καταγγεγραμένη και δεν μπορεί να αλλάξει... Δυστυχώς με αυτά και μ' αυτά (τις απαράδεκτες πρακτικές του παλατιού, της δεξιάς και των ξένων συνεργατών τους απο Ατλαντικό μεριά) φτάσαμε στην χούντα. Ο λόγος ήταν οτι έβλεπαν οτι ο Γ.Παπανδρέου στις επερχόμενες εκλογές που είχαν προκηρυχθεί για τις 28 Μαίου του 1967, κυριολεκτικά θα σάρωνε...

      Σε χαιρετώ.

      Διαγραφή
    2. Ανώνυμε 11:38 για του λόγου το αληθές διαβάστε και παρακάτω αναλυτικά.

      http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%80%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CF%85_1965

      Διαγραφή
  4. Ανώνυμε 6:47 αυτό που γράφεις είναι ανακριβές και ισχύει ακριβώς το αντίθετο.
    Ο Γεώργιος Παπανδρέου όταν τα πράγματα έφτασαν στο απροχώρητο, σε μια ύστατη προσπάθεια να μην πάμε σε κρίση, πρότεινε τον εαυτό του προς τον τέως για υπουργό εθνικής άμυνας, αλλά ο τέως δεν δέχθηκε. Δηλαδή αναγνώριζε μεν τον Παπανδρέου για Πρωθυπουργό, αλλά όχι να του δώσει και το υπουργείο εθνικής άμυνας... Αυτά ήταν τα εγκλήματα του τέως και γενικά του αστυνομικού παρακράτους της δεξιάς.
    Πχ άλλο παράδειγμα, τους ενοχλούσε ο ΑΣΠΙΔΑ που ήταν μια μικρή άνευ σημασίας και επικινδυνότας οργάνωση, αλλά όχι οι δεκάδες ακροδεξιές παραστρατιωτικές οργανώσεις που δρούσαν ανενόχλητες (με τις πλάτες τους) και εν τέλη απεδείχθησαν πολύ πιο επικίνδυνες για το Σύνταγμα και την Δημοκρατία... Ο λαός μας πρέπει να ακούει Τέως, Βασιλιάς, παλάτι κτλ και να τρέχει μακριά προς την αντίθετη κατεύθυνση....

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Πάρτε μέρος στον διάλογο.

Σχόλια υβριστικά και σχόλια που δεν έχουν σχέση με το περιεχόμενο της εκάστοτε ανάρτησης, όπως επίσης και σχόλια που προκαλούν εντάσεις και διαπληκτισμούς, θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση. Επίσης ανώνυμα σχόλια δεν θα αναρτώνται.